• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن محمد طبریی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



طبریی، احمدبن محمد، ، طبری، احمدبن محمد، از علمای نحو بغداد در قرن چهارم هجری. خطیب بغدادی
[۱] تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۲۵.
نام او را به صورت احمدبن محمدبن یزدیاربن رستم آورده ضبط کرده است. نام جد او به گونه‌های مختلف ثبت شده است
[۲] الفهرست، ابن ندیم، ص۶۵.
[۳] تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج۵، ص۱۲۵.
[۴] معجم الادباء، یاقوت حموی، ج۴، ص۱۹۳
[۵] سیوطی، ج۱، ص۳۸۷.
حتی آقابزرگ طهرانی هم در ذکر نام جد او دچار تناقض گویی شده است و آن را با اسامی مختلف، همچون یزدبان، یزدیار و نردبان، نقل کرده است
[۶] الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۱۹۷.
[۷] الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۸۴.
[۸] الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۲۴۲.

سیدحسن صدر
[۹] تاسیس الشیعة لعلوم الاسلام، ج۳، ص۹۶.
او را شیعی مذهب دانسته و گفته است خاندان او، خاندانی بزرگ و جلیل القدر در شیعه امامیه هستند.
طبری معاصر وزیر، ابن فرات (متوفای ۳۱۳)، بود و به عنوان معلم در خانه وی خدمت می‌کرد
[۱۰] معجم الادباء، یاقوت حموی، ج۴، ص۱۹۴.
و که آقابزرگ طهرانی
[۱۱] الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۱۹۷.
او را هم شیعه دانسته است.
طبری در زبان عربی و نحو حاذق و ماهر بود
[۱۲] معجم الادباء، یاقوت حموی، ج۴، ص۱۹۴.
ابن ندیم
[۱۳] الفهرست، ص۶۵.
او را از علمای مکتب بصره و هم سطح با عالم نحوی، ابویعلی بن ابی زرعه، دانسته و ابوالقاسم زجاجی
[۱۴] الایضاح فی علل النحو، ص۷۸.
وی را استاد خویش معرفی کرده است. او همچنین آشنا به علم حدیث و قرائت نیز آشنا بود.
وی برای فراگیری حدیث نزد افرادی چون ابومنذر، نصیربن یوسف و هاشم بن عبدالعزیز، که از دوستان نزدیک علی بن حمزه کسایی بودند، تلمذ کرد
[۱۵] خطیب بغدادی، ج۵، ص۱۲۵.
احمدبن جعفربن سلم (متوفی ۳۶۵) و عمربن محمدبن سیف از شاگردان او در علمزمینةه حدیث بودند (خطیب بغدادی، ج۵، ص۱۲۵). آرایء طبریاو در خصوص قرائت، در کتاب «تحبیرالتیسیر» ذکر شده است.
[۱۶] محمدبن یوسف جزری، ص۱۱۴.

احمدبن محمدبن عثمان القطان، بکاربن احمد، زکریابن عیسی و عبدالواحد بن عمر از جمله شاگردان او در علم قرائت بودند
[۱۷] ابن جزری، ج۱، ص۱۱۵.

از جمله آثارتصنیفات طبری است: که غالب منابع به اتفاق از آن نام برده‌اند می‌توان به: المقصور و الممدود، المذکر و المؤنث، صورة الهمز، النحو، التصریف، و غریب القرآن اشاره کرد
[۱۸] الفهرست، ابن ندیم، ص۶۵.
[۱۹] قفطی، ج۱، ص۱۲۸.
[۲۰] صفدی، ج۸، ص۱۱۲.
[۲۱] سیوطی، ج۱، ص۳۸۷.
سیدمحسن امین
[۲۲] اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۱۰.
و آقابزرگ طهرانی
[۲۳] الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۱۹۷.
گفته‌اند که ابن ندیم، «عیون المعجزات» را هم به تصنیفات او افزوده، است در حالی که در «الفهرست» چنین چیزی بیان نشده است. هم دو کتاب «اخبار» و «کلا فی الکلام و القرآن» را از آثار او دانسته است می‌داند.



(۱) آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ۲۴، ۲۵، بیروت ۱۳۹۸/ ۱۹۷۸.
(۲) ابن الجزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ج۱، قاهره.
(۳) ابن ندیم، الفهرست.
(۴) الامام سیدمحسن الامین، اعیان الشیعة، ج۳، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۵) محمدبن محمدبن محمدبن علی بن یوسف الجزری، تحبیرالتیسیر فی قراءات الائمة العشرة، بیروت ۱۴۰۴/ ۱۹۸۳.
(۶) یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۴، چاپ آخر.
(۷) خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۵، بیروت.
(۸) ابوالقاسم الزجاجی، الایضاح فی علل النحو، چاپ د. مازن المبارک.
(۹) جلال الدین عبدالرحمن سیوطی، بغیة الوعاة فی طبقات اللغویین و النحاة، ج۱، ۱۳۸۴/۱۹۶۴.
(۱۰) حسن صدر، تاسیس الشیعة لعلوم الاسلام، تهران.
(۱۱) صلاح الدین خلیل بن ایبک صفدی، الوافی بالوفیات، ج۸، ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.
(۱۲) القفطی، انباه الرواة، ج۱، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۶۹/ ۱۹۵۰.


۱. تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۲۵.
۲. الفهرست، ابن ندیم، ص۶۵.
۳. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج۵، ص۱۲۵.
۴. معجم الادباء، یاقوت حموی، ج۴، ص۱۹۳
۵. سیوطی، ج۱، ص۳۸۷.
۶. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۱۹۷.
۷. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۸۴.
۸. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۲۴۲.
۹. تاسیس الشیعة لعلوم الاسلام، ج۳، ص۹۶.
۱۰. معجم الادباء، یاقوت حموی، ج۴، ص۱۹۴.
۱۱. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۱۹۷.
۱۲. معجم الادباء، یاقوت حموی، ج۴، ص۱۹۴.
۱۳. الفهرست، ص۶۵.
۱۴. الایضاح فی علل النحو، ص۷۸.
۱۵. خطیب بغدادی، ج۵، ص۱۲۵.
۱۶. محمدبن یوسف جزری، ص۱۱۴.
۱۷. ابن جزری، ج۱، ص۱۱۵.
۱۸. الفهرست، ابن ندیم، ص۶۵.
۱۹. قفطی، ج۱، ص۱۲۸.
۲۰. صفدی، ج۸، ص۱۱۲.
۲۱. سیوطی، ج۱، ص۳۸۷.
۲۲. اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۱۰.
۲۳. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۱۹۷.



دانشنامه جهان اسلام، برگرفته از مقاله «احمد بن محمد طبری».    



جعبه ابزار