اضاء (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَضاء:
(كُلَّما أَضاء لَهُم مَّشَوْاْ فيهِ) أَضاء مصدرش «اضاءة» (روشن كردن) و در اصل از ماده «ضوء» به معنى «روشن شدن» گرفته شده است و مفهوم جمله «كُلَّمٰا أَضٰاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ» آن است كه هر زمان برقى مى‌زند و صفحه بيابان را روشن مى‌سازد (
منافقان) چند گامى در پرتو آن راه مى‌روند. در آيه ۵ از
سور یونس مى‌خوانيم:
(هوَ الَّذي جَعَلَ الشَّمْسَ ضيٰاءً وَ الْقَمَرَ نُوراً) «آن خدايى است كه خورشيد را روشنايى و ماه را نوربخش قرار داد» از
امام باقر (علیه‌السلام) چنين نقل شده كه فرمود:
«أضاءت الارض بنور محمد(ص)...» یعنی:«
خداوند صفحه روى زمين را به
حضرت محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) روشن ساخت همان‌گونه كه با نور آفتاب، لذا محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) را به خورشيد تشبيه كرد و وصى او
حضرت علی (علیه‌السلام) را به ماه»
به موردی از کاربرد أَضاء در قرآن، اشاره می‌شود:
(يَكادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصارَهُمْ كُلَّما أَضاء لَهُم مَّشَوْاْ فيهِ وَ إِذا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قامواْ وَ لَوْ شاء اللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ إِنَّ اللَّه عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ) (روشنايى خيره‌كننده برق، نزديک است چشمان‌شان را بربايد. هر زمان كه برق صفحه بيابان را براى آن‌ها روشن مى‌سازد، چند گامى در پرتو آن راه مى‌روند و چون تاريكى آن‌ها را فرا مى‌گيرد، مى‌ايستند و اگر خدا مى‌خواست، گوش و چشم آن‌ها را از بين مى‌برد زيرا خداوند بر هر چيزى توانا است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
اين حال و روز
منافق است كه
ایمان را دوست نمی‌دارد، اما از روى ناچارى بدان تظاهر مى‌كند، چون اگر نكند ه اصطلاح نانش آجر می‌شود، ولى چون دلش با زبانش يكسان نيست و دلش به نور ايمان روشن نگشته، لذا راه زندگيش آن طور كه بايد روشن نمی‌باشد و معلوم است كسى كه می‌خواهد به چيزى تظاهر كند كه ندارد، لا يزال پته‌اش روى آب مى‌افتد و همواره دچار خطا و لغزش می‌شود، يک قدم با مسلمانان و به عنوان يک فرد مسلمان راه مى‌رود، اما خدا رسوايش نموده، دوباره مى‌ايستد و اگر خدا بخواهد اين ايمان ظاهرى را هم از او مى‌گيرد، كه از همان روز اول رسوا شود و مسلمانان فريبش را نخورند، (اما خدا چنين چيزى را نخواسته است).
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَضاء»، ج۲، ص۶۸۳.
