بنی کنز(خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بنی کَنز (اولادالکنز)، طایفه‌ای از تبار ربیعه که در سده سوم به ناحیه اَسوان مهاجرت و با قبیله بِجَه وصلت کردند و سرانجام معادن طلای وادی علاّقی را در نوبه در اختیار گرفتند.
نام طایفه برگرفته از کنزالدوله، لقبی بوده است که الحاکم، خلیفه فاطمی، به ابوالمکارم هبة الله، به پاس خدمات او در دستگیری ابورَکْوَه یاغی در ۳۹۷، اعطا کرده بود.
بنی کنز نیز چون بجه و نوبه، دیگر سرحدنشینان مرز (های) اسلامی، به آسانی به نظارت حاکمان
قاهره در نمی‌آمدند.
بدرالجمالی و ملک عادل اول بترتیب در ۴۶۹ و ۵۷۰، برای نبرد با آنان لشکرکشی کردند.
در زمان ایوبیان و اوایل دوره مملوکان، این طایفه اقتدار خود را به طرف جنوب تا مملکت المُقُرّة در نوبه که فردی از خاندان کنزالدوله مدتی (پس از ۷۱۷) بر آن
حکومت می‌کرد، گسترش داد.
در پی تجزیه المقرّة، بنی کنز دوباره نیروهای خود را متوجه شمال ساختند.
آنها در اواخر سده هشتم و اوایل سده نهم، پیوسته با حکمرانان مملوک اسوان مبارزه می‌کردند و شهر و حومه آن را ویران ساختند.
تنها قبیله هَوّاره، که برقوق شاخه‌ای از آنان را در ۷۸۲ در
مصر علیا مستقر کرده بود، با حاکمیت بنی کنز به مخالفت برخاستند.
قبیله عربی شده کُناز در نوبه که میان اَسوان و کُروسکو (و برخی شاخه‌های آن در سودان) زندگی می‌کنند، خود را از نسل بنی کنز می‌دانند.
(۱) احمد بن علی مقریزی، البیان و الاعراب عما بأرض مصر من الاعراب، چاپ عبدالمجید عابدین، قاهره ۱۹۶۱، ص ۴۴ـ۴۶.
(۲) احمد بن علی مقریزی، کتاب الخطط المقریزیة، لبنان (۱۹۵۹)، چ ۱، ص ۳۴۸ـ۳۵۱.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بنی کنز»، شماره۱۹۸۶.
