• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تقبل (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




تَقَبُّل (به فتح تاء و قاف و تشدید و ضم باء) از واژگان قرآن کریم به معنای پذيرفتن بر وجهی كه مقتضى ثواب باشد.



تَقَبُّل: پذيرفتن بر وجهی كه مقتضى ثواب باشد.


آیات قرآن مؤيّد معنای بالا است‌: (إِنَّما يَتَقَبَّلُ‌ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ‌) (خدا، تنها از پرهيزگاران مى‌پذيرد) معلوم است كه قبول خدا مقتضى ثواب است.
ايضا: (رَبَّنا تَقَبَّلْ‌ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ‌) (پروردگارا! از ما بپذير، كه تويى شنوا و دانا)
در آيه‌ (فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ‌ حَسَنٍ وَ أَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً) (خداوند، او «مریم‌» را به طرز نيكويى پذيرفت؛ و به طرز شايسته‌اى، نهال وجود او را رويانيد و پرورش داد) طبرسی فرموده: چون در «تقبّلها» معنى قبول هست لذا مصدر آن قبول آمده است.
به نظر نگارنده «تقبّلها» مقتضى ثواب و «بِقَبُولٍ» با قيد «حَسَنٍ» در جاى تقبّل است و تقدير چنين است «تقبّلها تقبّلا».
قَبول مصدر است گر چه لازم بود به ضمّ قاف باشد، مثل: دُخول و خُروج و قُعود؛ ولى سیبویه گفته: پنج مصدر از اين وزن به فتح اول آمده: قَبول، وَضوء، طَهور، وَقود و وَلوغ.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۲۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۵۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۴۷.    
۴. مائده/سوره۵، آیه۲۷.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۱۲.    
۶. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۵، ص۳۰۰.    
۷. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۵، ص۴۸۹.    
۸. طبرسی، مجمع البیان، ج۳، ص۲۸۲.    
۹. بیستونی، محمد، ترجمه مجمع البیان، ج۶، ص۲۸۱.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۲۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۲۷.    
۱۲. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۱، ص۲۸۲.    
۱۳. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۲۷.    
۱۴. طبرسی، مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۹.    
۱۵. بیستونی، محمد، ترجمه مجمع البیان، ج۲، ص۵۱.    
۱۶. آل عمران/سوره۳، آیه۳۷.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۴.    
۱۸. طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۷۳۸.    
۱۹. بیستونی، محمد، ترجمه مجمع البیان، ج۴، ص۵۰.    
۲۰. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۳، ص۱۷۳.    
۲۱. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۷۱.    
۲۲. سیبویه، الکتاب لسیبویه، ج۴، ص۴۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قبل"، ج۵، ص۲۲۵.    






جعبه ابزار