تقوا و القاب زشت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از آثار تقواپیشگی اجتناب
انسان از استفاده کردن از القاب زشت در مورد دیگران است.
اجتناب از خواندن یکدیگر با لقبهای زشت، از آثار تقواپیشگی
مؤمنان است:
یـایها الذین ءامنوا... ولا تنابزوا بالالقـب بئس الاسم الفسوق بعد الایمـن... • ... واتقوا الله...
ای کسانى كه
ایمان آوردهايد! ... با
القاب زشت و ناپسند يكديگر را ياد نكنيد، بسيار بد است كه بر كسى پس از ايمان نام
کفر آميز بگذاريد...• ... تقواى الهى پيشه كنيد... .
می افزاید: و یکدیگر را با القاب زشت و ناپسند یاد نکنید (و لا تنابزوا بالالقاب). بسیاری از افراد بی بند و بار در گذشته و حال اصرار داشته و دارند که بر دیگران القاب زشتی بگذارند، و از این طریق آنها را
تحقیر کنند، شخصیتشان را بکوبند، و یا احیانا از آنان
انتقام گیرند، و یا اگر کسی در سابق کار بدی داشته سپس
توبه کرده و کاملا پاک شده باز هم لقبی که بازگو کننده وضع سابق باشد بر او بگذارند.
اسلام صریحا از این
عمل زشت
نهی میکند، و هر
اسم و لقبی را که کوچکترین مفهوم نامطلوبی دارد و مایه تحقیر مسلمانی است ممنوع شمرده. در حدیثی آمده است که روزی
صفیه دختر حیی ابن اخطب (همان
زن یهودی که بعد از ماجرای فتح
خیبر مسلمان شد و به همسری
پیغمبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلّم در آمد) روزی خدمت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم آمد در حالی که
اشک میریخت،
پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم از ماجرا پرسید، گفت:
عایشه مرا سرزنش میکند و میگوید:
"ای یهودی زاده! پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم فرمود: چرا نگفتی پدرم
هارون است، و عمویم
موسی، و همسرم
محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلّم ؟ و در اینجا بود که این آیه نازل شد.
و لا تلمزوا انفسکم، کلمه لمز که
مصدر تلمزوا، است (به طوری که گفتهاند) به معنای این است که شخصی را به عیبش آگاه سازی. و اگر کلمه مزبور را مقید به قید انفسکم، خود را نموده، برای اشاره به این است که
مسلمانان در یک مجتمع زندگی میکنند، و در
حقیقت همه از هماند، و فاش کردن
عیب یک نفر در حقیقت فاش کردن عیب خود است. پس باید از لمز دیگران به طور جدی احتراز جست (همان طور که از لمز خودت احتراز داری، و هرگز عیب خودت را نمیگویی) و همانطور که حاضر نیستی دیگران عیب تو را بگویند. پس کلمه: انفسکم، با همه کوتاهیاش
حکمت نهی را بیان میکند.
و لا تنابزوا بالالقاب بئس الاسم الفسوق بعد الایمان، کلمه: نبز، به فتح حرف اول و دوم به معنای
لقب است، و به طوری که گفتهاند اختصاص دارد به لقبهای زشت، پس تنابز که
باب تفاعل و طرفینی است به معنای این است که
مسلمانان به یکدیگر
لقب زشت از قبیل
فاسق،
سفیه و امثال آن بدهند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اجتناب از القاب زشت».