• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دحق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




دَحَق (به فتح دال و حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای طرد و دور كردن است. از اين ماده فقط يک مورد در نهج البلاغه به کار رفته است.



دَحَق به معنی طرد و دور كردن است. «دَحَقَهُ‌ دَحْقاً: طردهُ‌ و ابعدهُ‌.» «مُندَحِق البطن» نیز يعنى شكم گنده.


حضرت علی علیه السلام در اشاره به معاویه فرموده: «أما إنِّهُ سِيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ يَأْكُلُ مَا يَجِدُ وَيَطْلُبُ مَا لاَ يَجِدُ فَاقْتُلُوهُ وَلَنْ تَقْتُلُوهُ» (آگاه باشيد! پس از من مردى با گلوى گشاده و شكمى بزرگ بر شما مسلّط خواهد شد هر چه بيابد مى‌خورد و در پى آن است كه آنچه ندارد به دست آورد، او را بكشيد ولى هرگز نمى‌توانيد او را به قتل برسانيد.) شرح‌های خطبه: ()
ترجمه اين كلمات و مشروح جريان آن در «برء» گذشت؛ به آنجا رجوع شود.


از اين ماده فقط يک مورد در «نهج» يافته است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۷.    
۲. قزوینی رازی، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۲، ص۳۳۲.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۸۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۸۱.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۱۷، خطبه ۵۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۰۱، خطبه ۵۷.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۲، خطبه ۵۷.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۱۹، خطبه ۵۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۱۹.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۲۰-۳۲۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۲، ص۶۴۲.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۳۹.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۴.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۱۷، خطبه ۵۶.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دحق»، ج۱، ص۳۷۷.    






جعبه ابزار