• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دحق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




دَحَق (به فتح دال و حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای طرد و دور كردن است. از اين ماده فقط يک مورد در نهج البلاغه به کار رفته است.



دَحَق به معنی طرد و دور كردن است. «دَحَقَهُ‌ دَحْقاً: طردهُ‌ و ابعدهُ‌.» «مُندَحِق البطن» نیز يعنى شكم گنده.


حضرت علی علیه السلام در اشاره به معاويه فرموده: «أما إنِّهُ سِيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ يَأْكُلُ مَا يَجِدُ وَيَطْلُبُ مَا لاَ يَجِدُ فَاقْتُلُوهُ وَلَنْ تَقْتُلُوهُ» (آگاه باشيد! پس از من مردى با گلوى گشاده و شكمى بزرگ بر شما مسلّط خواهد شد هر چه بيابد مى‌خورد و در پى آن است كه آنچه ندارد به دست آورد، او را بكشيد ولى هرگز نمى‌توانيد او را به قتل برسانيد.) شرح‌های خطبه: ()
ترجمه اين كلمات و مشروح جريان آن در «برء» گذشت؛ به آنجا رجوع شود.


از اين ماده فقط يک مورد در «نهج» يافته است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۷.    
۲. قزوینی رازی، احمد بن فارس، معجم مقایيس اللغه، ج۲، ص۳۳۲.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربيه و الشوارد، ج۲، ص۱۸۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربيه و الشوارد، ج۲، ص۱۸۱.    
۵. السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۱۷، خطبه ۵۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۰۱، خطبه ۵۷.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۲، خطبه ۵۷.    
۸. مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۱۱۹، خطبه ۵۷.    
۹. ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۱۹.    
۱۰. ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۲۰-۳۲۱.    
۱۱. مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۲، ص۶۴۲.    
۱۲. هاشمى خويى، حبيب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۳۹.    
۱۳. ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۴.    
۱۴. السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۱۷، خطبه ۵۶.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دحق»، ج۱، ص۳۷۷.    






جعبه ابزار