• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

درّ - به ضم دال (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: دُرّی (لغات‌قرآن).

دُرّ (به ضم دال و راء مشدد) از واژگان نهج البلاغه به معنای مرواريد درشت است. از مشتقات آن در نهج البلاغه مفرد آن دُرَّه (به ضم دال و راء مشدد و مفتوح) و جمع آن دَرارى (به فتح دال و راء) است. امام علی (علیه‌السّلام) درباره جود و عطاى خداوند و نیز درباره ستارگان از این واژه استفاده کرده است.



دُرّ به معنای مرواريد درشت است. مفرد آن درّه است.


امام (علیه‌السّلام) درباره جود و عطاى خداوند در يک ترسيم عجيبى فرموده: «لَوْ وَهَبَ مَاتَنَفَّسَتْ عَنْهُ مَعَادِنُ الْجِبَالِ وَضَحِكَتْ عِنْهُ أَصْدَافُ الْبِحَارِ مِنْ فِلِزِّ اللُّجَيْنِ وَالْعِقْيَانِ وَنُثَارَةِ الدُّرِّ وَحَصِيدِ الْمَرْجَانِ مَا أَثَّرَ ذلِكَ فِي جُودِهِ» يعنى «اگر عطا كند آنچه را كه از معادن كوه‌ها شكافته و پديد آمده است و آنچه را كه صدف‌هاى دريا خنديده (تركيده) و بيرون انداخته است از جواهر نفيس نقره و طلا و از مرواريدهاى درشت و مرجان‌هاى درو شده، اين‌ها در جود و عطاى خدا اثرى نمى‌گذارند.» (شرح‌های خطبه: )
«اللَّهُ نُورُ» ستاره درخشنده و جمع آن «دَرارى» است كه حضرت درباره ستارگان فرموده: «ثُمَّ عَلَّقَ فِي جَوِّهَا فَلَكَهَا وَنَاطَ بِهَا زِينَتَهَا مِنْ خَفِيَّاتِ دَرَارِيِّهَا وَمَصَابِيحِ كَوَاكِبِهَا» «سپس در جوّ آسمان فلک (مدارها) آن را آويخت (قرارداد) و زينت آن را (آسمان) از كواكب مخفى و چراغ‌هاى آشكار به آن بست.» (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۲.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۰۱.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۱۹۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰-۱۸۱، خطبه۹۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۶۰، خطبه۸۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۴، خطبه۹۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۹، خطبه۹۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۱-۶۹۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۳۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۹۹-۳۰۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۰۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۸، خطبه۹۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۶۷، خطبه۸۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۸، خطبه۹۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۵، خطبه۹۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۳۰.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۳۷-۷۳۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۹۲-۹۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۶۰.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۱۹.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «درّ»، ج۱، ص۳۸۲.    






جعبه ابزار