دفاع (اصطلاحات نظامی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دفاع در
اصطلاح فقه نظامی به معنی دور کردن
حمله و هجوم نظامی
دشمنان اسلام است. اهداف
جهاد دفاعی عبارت است از: دفاع از کیان و حوزه اسلام، دفاع از
مسلمانان،
مظلومان و
مستضعفانی که مورد حمله و تهاجم قرار گرفته‌اند و دفاع از هجوم برخود.
دفاع از ماده دفع (به فتح دال) به معنی شدت دور کردن، باز داشتن، بازگشتن، چیزی را به طرفی فشار دادن و پس دادن می‌باشد.
در اصطلاح به معنی دور کردن حمله و هجوم نظامی
دشمنان اسلام است.
قرآن کریم می‌فرماید:
«وَ لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِیَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ یُذْکَرُ فیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثیراً؛
و اگر
خداوند بعضی از مردم را بوسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و
صومعه‌ها، و
معابد یهود و
نصارا، و
مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می‌شود، ویران می‌گردد.»
حضرت
امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) در
تحریر الوسیله چنین می‌نویسد:
«هرگاه
دشمن بر سرزمین مسلمانان و یا به مرزهای آنان حمله آورد که ترس از بین بردن اصل اسلام و
جامعه اسلامی از آن می‌رود، بر همه مسلمانان
واجب است با هر وسیله ممکن به دفاع برخیزند و در این راه از
بذل جان و
مال دریغ نکنند. در این مورد حضور
امام و اذن او یا اذن
نایب خاصش و یا نایب عام آن حضرت شرط نیست، بلکه بر هر مکلفی با هر وسیله‌ای بدون قید و شرط، دفاع واجب است»
این‌گونه دفاع مقدس را جهاد دفاعی نیز می‌نامند.
بطور فشرده اهداف جهاد دفاعی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
۱- دفاع از کیان و حوزه اسلام، اعم از اینکه حمله و هجوم، نظامی، سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی باشد.
۲- دفاع از مسلمانانی که مورد حمله و تهاجم قرار گرفته‌اند، اعم از اینکه مهاجم، مسلمان باشد یا کافر.
۳- دفاع از هجوم برخود، خواه بر ملّت و کشورش باشد، و خواه بر اهل و عیال و فرزندانش، یا بر جانش و یا اموالش.
۴- دفاع از مظلومان و مستضعفانی که مورد تجاوز قرار گرفته، دست کمک به سوی ما دراز کرده‌اند.
•
جمعی ازنویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۶۰.
