دوران بارداری (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صورت بندی
انسان در شکم
مادر و نقش بر
آب زدن در آن محیط تاریک ظلمانی آن هم نقشه‌ای بدیع و
عجیب و پی در پی، راستی شگفت آور است، مخصوصا با آن همه تنوعی که از نظر شکل و
صورت و جنسیت و انواع استعدادهای متفاوت و صفات و غرایز مختلف وجود دارد.
قرآن کریم می فرماید، ترس از زلزله
قیامت ، باعث
سقط جنین در دوران
بارداری می شود: «... ان زلزلة الساعة شیء عظیم• ... وتضع کل ذات حمل حملها...» ...زلزله رستاخیز امر عظیمی است• ...و هر بارداری جنین خود را بر زمین می‌نهد... .
در زلزله‌های دنیا، و حوادث وحشتناک نیز گاهی این پدیده‌ها به صورت جزئی پیدا می‌شود، یعنی مادران کودکان خود را فراموش کرده، و بارداران جنین خود را ساقط می‌کنند، و بعضی همچون افراد
مست از خود بی خود می‌شوند ولی جنبه عمومی و همگانی ندارد اما
زلزله رستاخیز چنانست که از مشاهده آن همه مردم به این حالات گرفتار می‌شوند.
این آیات ممکن است
اشاره به پایان جهان که مقدمه
رستاخیز است باشد در این صورت زنان باردار، یا کودکان شیر خوار مفهوم اصلی خود را خواهد داشت، ولی این
احتمال نیز وجود دارد که اشاره به زلزله روز قیامت باشد (به قرینه جمله لکن عذاب الله شدید) در این صورت ذکر جمله‌های فوق جنبه مثال پیدا می‌کند، یعنی آنقدر، صحنه وحشتناک است که اگر زنان بارداری وجود داشته باشند همگی سقط جنین می‌کنند، و اگر کودکان شیرخواری باشند مادرها آنها را به کلی فراموش خواهند کرد.
دوران بارداری، هنگام توجه والدین به خداست برای درخواست فرزندی شایسته: «... فلما تغشاها حملت حملا خفیفا فمرت به فلمآ اثقلت دعوا الله ربهما لـئن ءاتیتنا صــلحا لنکونن من الشکرین» ... سپس هنگامی که با او نزدیکی کرد حملی سبک برداشت که با وجود آن به کارهای خود ادامه می‌داد، و چون سنگین شد، هر دو از خداوند و پروردگار خویش خواستند (که فرزند صالحی به آنان دهد و عرضه داشتند) اگر فرزند صالحی به ما دهی از شاکران خواهیم بود.
دعای
آدم و حوا علیهما السلام به درگاه خداوند برای داشتن فرزندی شایسته، پس از باردار شدن حوا علیها السلام چنین می باشد: «هو الذی خلقکم من نفس وحدة وجعل منها زوجها لیسکن الیها فلما تغشاها حملت حملا خفیفا فمرت به فلمآ اثقلت دعوا الله ربهما لـئن ءاتیتنا صــلحا لنکونن من الشکرین» او خدائی است که شما را از
نفس واحدی آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد تا در کنار او بیاساید سپس هنگامی که با او نزدیکی کرد حملی سبک برداشت که با وجود آن به کارهای خود ادامه می‌داد، و چون سنگین شد، هر دو از خداوند و پروردگار خویش خواستند (که فرزند صالحی به آنان دهد و عرضه داشتند) اگر فرزند صالحی به ما دهی از شاکران خواهیم بود.
معنای آن این است که : «هو الذی خلقکم» ای گروه
بنی آدم خدای تعالی آن کسی است که شما را آفرید «من نفس واحده» از تن واحدی که پدرتان بود «و جعل منها» و از آن یعنی از نوع آن «زوجها لیسکن الیها» همسرش را آفرید تا آن مرد به داشتن آن
همسر آرامش دل یابد، «فلما تغشیها» پس وقتی با او در آمیخت تغشی به معنای
جماع است «حملت حملا خفیفا» بار سبکی که عبارت بود از
نطفه برداشت «فمرت به» و همچنان این بار را داشت و با آن آمد و شد و نشست و برخاست می‌کرد تا آنکه نطفه در رحمش رشد نموده به حد
جنین رسید و سنگین شد، و همسر
آدم احساس سنگینی آن را می‌کرد «فلما اثقلت دعوا الله ربهما» پس وقتی سنگین شد الله را که پروردگارشان باشد بخواندند و با او
عهد و پیمان بستند که «لئن آتیتنا» اگر
روزی کنی ما را فرزندی «صالحا»
صالح برای زندگی و بقاء به اینکه فرزندی تام الخلقه و بی عیب و
آفت باشد چون در هنگام فرزنددار شدن و روزهای
ولادت فرزند آرزوی
انسان این است نه اینکه صالح دینی باشد «لنکونن من الشاکرین» در این صورت از شکرگزارانت خواهیم بود، نعمتت را
اظهار می‌کنیم، و در امور خود از هر چیز به سویت منقطع می‌شویم، و به هیچ سببی جز تو نگرائیده و به هیچ چیز جز تو دست نمی‌آویزیم.
قرآن کریم در مورد صورتگری خداوند برای جنین، در دوران بارداری مادر چنین می فرماید: «هو الذی یصورکم فی الارحام کیف یشاء...» او کسی است که شما را در
رحم (مادران)، آن چنان که می‌خواهد تصویر می‌کند ... .
کلمه تصویر به معنای انداختن
عکس چیزی یا کسی است، ولی کلمه
صورت اعم از آنست و شامل تمامی چیزهای سایه دار و بی سایه می‌شود. و کلمه ارحام جمع رحم است، و رحم زنان همانجایی است که
نطفه و جنین در آنجا قرار می‌گیرد. این آیه شریفه در معنای بالا بردن مطلب دو آیه قبل است، چون آن دو آیه می‌گفتند: خدا کسانی را که به آیاتش
کفر بورزند عذاب می‌کند، برای اینکه عزیز و منتقم است، و برای اینکه به اسرار و علتها آگاه است، پس او در کارش به هیچ وجه شکست نمی‌خورد.
در این آیه می‌فرماید: بلکه مطلب از این هم مهمتر است، و آن کس که به آیات خدا کفر می‌ورزد، خوارتر و پست تر از آنست که با
استقلال خودش و بدون اینکه خدای
سبحان هیچ دخالتی داشته باشد بتواند به آیات خدا کفر بورزد، و در این کار به
قدرت خود متکی باشد بدون اینکه خدا در این باره اذنی داده باشد تا در نتیجه او بر خدا غالب آمده باشد، و نظام عالم را که زیباترین نظام است بر هم بزند، و نیز بتواند
اراده خود را بر اراده خدا تحمیل کند، بلکه اگر هم به آیات خدا کفر می‌ورزد، باز به خاطر این است که خدا به او چنین اذنی داده است یعنی خدای سبحان اموری را تنظیم کرده و آن امور تنظیم شده که همان عالم دنیا است، طوری تنظیم شده که نتیجه اش پدید آمدن موجوداتی دارای
اختیار و به نام
انسان باشد، تا زمینه آزمایش و
امتحان ، فراهم گردد، و هرکس بخواهد به اختیار خود
ایمان آورد، و هرکس خواست به اختیار خودش کفر بورزد، پس هر دو طایفه هر چه بخواهند وقتی می‌خواهند که خدای رب العالمین هم خواسته باشد.
بنابراین هیچ کفری و ایمانی و هیچ سرنوشت دیگری نیست مگر آنکه با تقدیر الهی است، و خلاصه
حساب و کتابی دارد، و این خدای تعالی است که اشیا را طوری ردیف کرده که هر چیزی بتواند به هدفی که با اعمالش آن را دنبال می‌کند برسد، نخست آن هدف را به صورت خاص خودش یا به صورتی که راه رسیدن به آن برایش فراهم شده تصور بکند، و سپس با تلاش پی گیرش به آن هدف برسد.
پس خدای سبحان یگانه کسی است که همواره غالب بر
امر خود، و قاهر در اراده خود، و مسلط بر خلق خویش است. انسانهای گمراه خیال می‌کنند که هر چه می‌کنند تنها به اراده خود می‌کنند، و هر تصرفی را که در هر چیز می‌کنند تنها بخواست خود می‌کنند، و این خودشان هستند که با اعمال خویش نظام متصل و به هم پیوسته خلقت را بر هم می‌زنند، و به گمان خود از
قضا و قدر الهی پیشی می‌گیرند، غافل از اینکه خود این نیز،
قدر الهی است.
مراد از جمله : «یصورکم فی الارحام کیف یشاء» هم همین است، یعنی می‌خواهد بفرماید: خدای سبحان اجزای وجود شما را در آغاز
خلقت به نحوی قرار داده که در آخر هر مسیری شما را به آنچه می‌خواهید برساند، و خواستن شما به مقدار
اذن او دخالت دارد، نه اینکه علت حتمی رسیدن به هدف باشد.
صورت بندی انسان در شکم مادر و نقش بر آب زدن در آن محیط تاریک ظلمانی آن هم نقشه‌ای بدیع و
عجیب و پی در پی، راستی شگفت آور است، مخصوصا با آن همه تنوعی که از نظر شکل و صورت و جنسیت و انواع استعدادهای متفاوت و صفات و غرایز مختلف وجود دارد.
و اگر می‌بینیم معبودی جز او نیست به خاطر همین است، که شایسته عبودیت جز ذات پاک او نمی‌باشد، بنابراین چرا باید مخلوقاتی همچون
مسیح علیه السلام مورد عبادت قرار گیرند و گویی
این تعبیر اشاره به شأن نزولی است که در آغاز
سوره ذکر شده که مسیحیان خودشان قبول دارند مسیح در رحم مادری همچون
مریم تربیت شده پس او مخلوق است، نه خالق، بنابراین چگونه ممکن است معبود واقع شود.
امروز عظمت مفهوم این آیه با توجه به پیشرفتهای علم جنین شناسی از هر زمانی آشکارتر است چه اینکه جنین که در آغاز به صورت یک موجود تک سلولی است، هیچگونه شکل و اندام و اعضاء و دستگاه مخصوصی در آن دیده نمی‌شود و با سرعت عجیبی در مخفیگاه رحم هر روز شکل و نقش تازه‌ای به خود می‌گیرد، گویا جمعی نقاش ماهر و چیره دست در کنار آن نشسته، و شب و روز روی آن کار می‌کنند، و از این ذره ناچیز در مدت بسیار کوتاهی انسانی می‌سازند که ظاهرش بسیار آراسته و در درون وجودش دستگاه هائی بسیار ظریف و پیچیده و دقیق و حیرت انگیز دیده می‌شود اگر از مراحل جنین عکس برداری شود (همان طور که شده است) و از مقابل چشم انسان این عکسها یکی بعد از دیگری عبور کند انسان به عظمت
آفرینش و قدرت آفریدگار آشنائی تازه‌ای پیدا می‌کند و بی اختیار این شعر معروف را زمزمه خواهد کرد:
زیبنده ستایش، آن آفریدگاری است ••••• کارد چنین دل آویز نقشی ز ماء و طین
و عجیب این است که تمام این نقشها بر روی
آب که معروف است که نقشی به خود نمی‌گیرد می‌شود (که کرده است در آب صورتگری؟! ).
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «دوران بارداری».
