روایت ما اوصی رسول الله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

اهل‌سنت روایتی را به امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) نسبت داده‌اند که حضرت فرموده «ما اوصی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)»؛ در این نوشتار بررسی خواهیم کرد آیا این روایت از قول امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) صحت دارد یا نه؟

---

لما طعن ابن ملجم قبحه الله امیرالمؤمنین رضی الله عنه قیل له " الا توصی؟ قال: ما اوصی رسول الله صلی الله علیه و سلم فاوصی و لکن قال: (ای الرسول) ان اراد الله خیراً فیجمعهم علی خیرهم بعد نبیهم "

---

سه ایراد به این روایت وارد شده است.

۲.۱ - ندیدن کتاب منبع توسط ناقل

نویسنده آن، این روایت را از کتاب الشافی سیّدمرتضی نقل می‌کند، ولی یقین داریم که او کتاب را ندیده است و با واسطه نقل کرده است، زیرا مرحوم سیدمرتضی در این کتاب روایات فراوانی را از قول قاضی عبدالجبار نقل و بعد تک تک آن‌ها را نقد می‌کند.

۲.۲ - سند نداشتن روایت

این روایت سندی ندارد و روایت بدون سند هیچ ارزشی ندارد.

۲.۳ - انتخاب امام حسن به عنوان جانشینی امام علی

این‌که امام علی (علیه‌السّلام) وصیت کرده و امام حسن (علیه‌السّلام) را به عنوان جانشین خود انتخاب کرده است، از قطعیات تاریخ است که حتی خود علمای اهل سنت نیز به اعتراف دارند.

۲.۳.۱ - دیدگاه ابن‌کثیر

ابن‌کثیر دمشقی سلفی می‌نویسد:
ثمّ بعدهم الحسن بن علی لانّ علیّاً اوصی الیه و بایعه اهل العراق.

پس از خلفای پیشین، حسن بن علی به خلافت رسید چرا که علی به امامت او وصیت کرد و مردم عراق نیز با او بیعت کردند.

۲.۳.۲ - دیدگاه ابوالفرج اصفهانی

ابوالفرج اصفهانی از ابوالاسود دئلی روایت می‌کند:
و قد اوصی بالامامة بعده الی ابن رسول الله و ابنه و سلیله و شبیهه فی خلقه و هدیه.

پس از خود امامت فرزند رسول خدا و فرزند و ذریه خودش را که در اخلاق و رفتار همانند او بود وصیت نمود.

۲.۳.۳ - دیدگاه ابن‌عبدربه‌

ابن‌عبدربه‌ اندلسی می‌نویسد:
قال هیثم بن عدی ادرکت من المشایخ انّ علی ّ بن ابیطالب اصار الامر الی الحسن

بسیاری از بزرگانی را ملاقات کردم که برای من نقل کردند علی بن ابی‌طالب خلافت را به فرزندش حسن واگذار نمود.

۲.۳.۴ - دیدگاه ابن‌اعثم

ابن‌اعثم کوفی روایت می‌کند: امام حسن در نامه‌ای به معاویه چنین نوشت:
فان ّ امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب لمّا نزل الموت ولّانی هذا الامر من بعده.

هنگام فرا رسیدن رحلت امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب، ایشان مرا ولیّ امر مسلمانان قرار داد.

---