• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ریق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




رَیْق (به فتح راء و سکون یاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای حركت و ريختن آب است. این ماده شش مرتبه در نهج البلاغه آمده است.



رَيْق (به فتح راء) به معنای حركت و ريختن آب، «رَاقَ‌ الماءُ رَيْقاً: تردَّد و انصبّ» و نيز به معنى لمعان آيد: «رَاقَ‌الشيءُ: لمع» و (به كسر راء) به معنى آب دهان است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف مردان حق فرموده است: ««وَبَقِيَ رِجَالٌ غَضَّ أَبْصَارَهُمْ ذِكْرُ الْمَرْجِعِ، وَأَرَاقَ دُمُوعَهُمْ خَوْفُ الْـمَحْشَرِ»» «و ماند ذكر حال مردانی که ياد آخرت چشمشان را بسته و خوف محشر اشك‌شان را ريخته است.» (شرح‌های خطبه: )
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره رشوه‌ای كه اشعث بن قیس آورده بود فرمود: ««وَأَعْجَبُ مِنْ ذلِكَ طَارِقٌ طَرَقَنَا بِمَلْفَوفَة فِي وِعَائِهَا، وَمَعْجُونَة شَنِئْتُهَا، كَأَنَّمَا عُجِنَتْ بِريقِ حَيَّة أَوْ قَيْئِهَا»» «شگفت‌تر از جريان عقیل آن كه يک نفر شباهنگ پيش ما آمد با حلوایى در ظرفش و با معجونى كه چنان مكروه داشتم گویى با آب دهان مار يا با استفراغ آن خمير شده بود.» (شرح‌های خطبه: )


از اين ماده شش مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۴۸۷.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۷۵.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۴۶۸.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۴۶۸.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۴۶۸.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۹، خطبه ۳۲.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۷۴، خطبه ۳۲.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۵، خطبه ۳۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۷، خطبه ۳۲.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۸.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۴۷.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۲، ص۲۷۸.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۶.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۷۸.    
۱۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۵۵، خطبه ۲۲۳.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۴۴، خطبه ۲۱۹.    
۱۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۴.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۸، ص۴۱۶.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۵.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۸.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۹، خطبه ۳۲.    
۲۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۵۵، خطبه ۲۲۳.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه،برگرفته از مقاله «ریق»، ج۱، ص۴۸۷.    






جعبه ابزار