شقیق بن ابراهیم بلخی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعلی شقیق بن ابراهیم بلخی معروف به شقیق بلخی (متوفی ۱۹۴ ه ق) از عرفای بنام بود. او همشهری و همعصر
ابراهیم ادهم بود.
از طبقه اولی است. کنیت او ابوعلی است. و وی در اول صاحب رای بود، صاحب حدیث گشت و سنّی پاکیزه. شاگرد زفر است. از قدمای مشایخ
بلخ است، استاد
حاتم اصمّ.
و با
ابراهیم ادهم صحبت داشته و از نظیران وی است، و بر وی زیادت کرده در
زهد و
فتوّت.
وقتی با ابراهیم ادهم گفت که: «شما در معاش چگونه می‌کنید؟» گفت: «ما چون می‌یابیم
شکر می‌کنیم، و چون نمی‌یابیم
صبر می‌کنیم.» شقیق گفت: «سگان
خراسان همچنین می‌کنند.» ابراهیم گفت: «پس شما چون می‌کنید؟» گفت: «ما چون یابیم
ایثار کنیم، و چون‌نیابیم شکر کنیم.» ابراهیم ادهم بوسه بر سر وی داد و گفت: «استاد تویی.» و در کتاب
سیر السّلف این حکایت را به عکس این آورده. آنچه اینجا نسبت به ابراهیم ادهم کرده، آنجا نسبت به شقیق کرده، و آنچه اینجا نسبت به شقیق کرده، آنجا نسبت به ابراهیم ادهم، و الله‌تعالی‌اعلم.
شقیق گفته که: «با
ابویوسف قاضی در مجلس
ابوحنیفه (رضی‌اللّه‌عنهم) حاضر می‌شدم. مدّتی میان ما مفارقت افتاد. چون به
بغداد درآمدم، ابویوسف را دیدم در مجلس قضا، مردمان گرد بر گرد وی جمع گشته. به من نگاه کرد، گفت: ایّها الشّیخ! چه بوده است که تغییر لباس کرده‌ای؟ گفتم: آنچه تو طلب کردی یافتی، و آنچه من طلب کردم نیافتم. لاجرم ماتم‌زده و سوگوار و کبودپوش گشته‌ام. ابویوسف گریان شد.»
و وی گفته که: «من از
گناه ناکرده بیش از آن می‌ترسم که از گناه کرده، یعنی دانم که چه کرده‌ام، اما ندانم که چه خواهم کرد.»
و وی گفته که: «
توکل آن است که دل تو آرام گیرد به آنچه خدای -تعالی-
وعده فرموده است.»
و هم وی گفته: «اصحب النّاس کما تصحب النّار، خذ منفعتها، و احذر ان تحرقک!»
و در بعض تواریخ بلخ مذکور است که شقیق را در سنه اربع و سبعین و مائه، در ولایت ختلان
شهید کردند، و
قبر وی آنجاست.
سایت علما و عرفا، برگرفته از مقاله «شقیق بن ابراهیم البلخی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۳/۱۰.
