شَمَائل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَمَائل: (عَنِ الْيَمِيْنِ وَ الشَّمآئِلِ)«شَمَائل» از مادّه «
اصحاب شمال» (جمع «شَمْأَل» بر وزن مشعل به معناى چپ) به صورت جمع آمده است.
(أَوَ لَمْ يَرَوْاْ إِلَى مَا خَلَقَ اللّهُ مِن شَيْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلاَلُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالْشَّمَآئِلِ سُجَّدًا لِلّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ) (آيا آنها مخلوقات خدا را نديدند كه سايه‌هايشان از راست و چپ حركت دارند، در حالى كه با خضوع براى خدا سجده مى‌كنند؟!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه شمائل جمع شمال (چپ) و مقابل يمين (راست) است و جمع آوردن آن با اين‌كه طرف چپ يكى است به اعتبار اين بوده كه تمامى سمت‌هاى مفروض كه پشت سر و طرف چپ قرار بگيرند همه را چپ حساب كرده و در مقابل همه آنها را، راست قرار داده چنان كه اگر شى‌ء واحد را صاحب سايه‌هاى چند دانسته به همين اعتبار است كه سايه‌هاى طرف راست و چپ را سايه‌اى جداگانه اعتبار كرده و به اين اعتبار كه يک چيز را چند چيز حساب كرده كه داراى چند طرف چپ باشند، نه اين‌كه لفظ شى‌ء را مفرد آورده و معنا را جمع اعتبار كرده باشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شَمَائل»، ص۳۱۸.
