• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضأن (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ضأن: (مِّنَ الضّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ)
ضأن به معنى ميش يا گوسفند است همانطور که «راغب» در «مفردات» مى‌گويد، اضأن الرّجل، وقتى است كه ميش او زياد شده باشد.
در اين آيات به عنوان توضيح، قسمتى از حيوانات حلال‌گوشت و قسمتى از حيواناتى را كه هم بار برند و هم براى تغذيه انسان قابل استفاده‌اند، شرح داده می‌شود.



به مواردی از کاربرد ضأن در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - ضأن (آیه ۱۴۳ سوره انعام)

(ثَمانيَةَ أَزْواجٍ مِّنَ الضّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الأُنثَيَيْنِ أَمّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحامُ الأُنثَيَيْنِ نَبِّؤوني بِعِلْمٍ إِن كُنتُمْ صادِقينَ) «خداوند هشت جفت از چهارپايان را براى شما آفريد، از گوسفند و ميش يک جفت (نر و ماده) و از بز يک جفت (نر و ماده)»

۱.۲ - ضأن در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: در تفسیر قمی در ذيل آيه‌ (ثَمانيَةَ أَزْواجٍ مِنَ الضّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ...) چنين آمده كه: در سوره زمر به طور اجمال هشت جفت از انعام را حلال كرده و فرموده: (وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ) آن‌گاه در آيه‌ (ثَمانيَةَ أَزْواجٍ مِنَ الضّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ‌) و (وَ مِنَ الْإِبِلِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ) آن را تفصيل داده و تفسير فرموده است. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در معناى‌ (مِنَ الضّأْنِ اثْنَيْنِ) فرمود: مقصود اهلى و وحشى آن است.
در آيه بعد چهار زوج ديگر را بيان مى‌كند و مى‌فرمايد: «از شتر،دو زوج (نر و ماده) و از گاو هم دو زوج (نر و ماده) قرار داديم،بگو كدام‌يک از اين‌ها را خدا حرام كرده است،نرها يا ماده‌ها را و يا حيواناتى كه در شكم شترها و گاوهاى ماده است»


۱. انعام/سوره۶، آیه۱۴۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۱۴.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۶، ص۹.    
۴. انعام/سوره۶، آیه۱۴۳.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۴۷.    
۶. زمر/سوره۳۹، آیه۶.    
۷. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ص۲۱۹.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۵۰۹.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۷۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۳۰۴.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۵۸۱.    
۱۲. انعام/سوره۶، آیه۱۴۴.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ضأن»، ج۲، ص۶۵۳.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره انعام | لغات قرآن




جعبه ابزار