فال (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فال از واژگان نهج البلاغه به معنای ضدّ شومى و تبرک جستن به نیکویی است. به عنوان مثال، فردی هنگام آغاز کاری نیکوکار را میبیند و از این رو به فال نیک میگیرد و امید به خیر و برکت در آن کار دارد. این معنا در مقابل تطیّر و فال بد زدن قرار دارد و فقط یک بار در نهج البلاغه به کار رفته است.
فال به معنای ضد شومی است.
به عنوان مثال، فردی بیمار است و از شخص دیگری میشنود که میگوید "ای سالم!" یا در حال طلب چیزی باشد و از دیگری میشنود که میگوید "ای واجد!" و در نتیجه از این سخنان، فال نیک میگیرد و به خیر و برکت در آن کار یا خواسته امیدوار میشود.
در حكمت ۴۰۰ نهج البلاغه، حضرت علی (ع) میفرمایند:
«العين حقّ و الرقّى حق و السحر حق و الفال حقّ...» .
«چشم زخم حق است و توسّل به نيروهاى غير طبيعى حق است، سحر حق است فال نيك حق است.»
این جمله به معنای حقیقت داشتن و واقعیت داشتن این امور است؛ از این جمله میتوان برداشت کرد که فال نیک اثر دارد و در پیشامدها اثر میگذارد. در روایات آمده است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) تفأل میکردند و تطیّر نمیکردند
به عنوان مثال، زمانی که سهیل بن عمرو از طرف مشرکین در حدیبیه به نزد پیامبر (ص) آمد، حضرت از آمدن او تفأل نیک گرفتند و فرمودند:
«قد سهّل الله عليكم امركم».
. (شرح‌های خطبه:
)
از این ماده .... مورد در «نهج» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «فال»، ج۲، ص۷۹۹.
