• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرانتس گوستاو تشنر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تشنر، فرانتس گوستاو، مستشرق آلمانی و محقق در تاریخ اسلام و فرهنگ و ادبیات ایرانی و عثمانی است.



تشنر در هشتم سپتامبر ۱۸۸۸/ یکم محرّم ۱۳۰۶ در بات رایشنهال آلمان به دنیا آمد.


در برلین تحصیلات مقدماتی و متوسطه را به پایان رسانید.
از ۱۹۰۹/ ۱۳۲۷ در دانشگاههای بُن، برلین، مونیخ، ارلانگن و کیل تحصیل کرد و در ۱۹۱۲/ ۱۳۳۰ دکتری فلسفه گرفت.
[۱] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۲] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
تشنر در پاریس و لندن به مطالعات خود ادامه داد.


در ژوئیه ۱۹۱۵/ رمضان ۱۳۳۳ در جنگ جهانی اول شرکت کرد و در ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹/ ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷ در مصر اسیر جنگی بود.
[۳] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۴] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).



در ۱۹۲۲/ ۱۳۰۱ ش دانشیار دانشگاه مونستر شد، از ۱۹۲۹/ ۱۳۰۸ ش استاد بدون کرسی آن‌جا بود و در ۱۹۳۵/ ۱۳۱۴ ش صاحب کرسی شد.
وی تا ۱۹۵۶/ ۱۳۳۵ ش در دانشگاه مونستر به تدریس تاریخ اسلام و زبان و ادبیات فارسی و عربی و ترکی پرداخت و در همین سال بازنشسته شد.
[۵] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۶] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).



تشنر در یازدهم نوامبر ۱۹۶۷/ بیستم آبان ۱۳۴۶ درگذشت.


فهرست آثار تشنر که در مجله اسلام چاپ شده، دربردارنده ۱۳۸ اثر تا ۱۹۶۲/ ۱۳۴۱ش است.
وی در دانشنامه‌های گوناگون مقاله دارد، از جمله سه مقاله در چاپ اول و ۵۶ مقاله در چاپ جدید.
حوزه پژوهشهای تشنر عبارت است از تاریخ و فرهنگ عثمانی که بخش بزرگی از آثار وی را شامل می‌شود، تاریخ اسلام و نیز تاریخ و فرهنگ ایران.
برخی از آثار وی اینهاست:
«ضحاک در اسطوره و نمادشناسی ایرانی»، «تصاویر لیلی و مجنون در نقاشیهای رضا عباسی»، «نمادشناسی نسخه های خطی مصور فارسی»،
[۷] کتاب سال هنر آسیایی، ج ۲، ش ۱، ۱۹۲۵، ویژه یادنامه ف.زاره، ص ۱۲۸ـ۱۳۵.
«ایران در قرون وسطا»،
[۸] تاریخ جهان، ج ۲، ۱۹۴۰، ص ۵۷۹ ـ۶۲۴.
«ایران در نخستین سده های هجری»،
[۹] کتابچه تاریخ جهان، ج ۱، ۱۹۵۴، ص ۱۰۳۱ـ۱۰۹۴.
«سفری به سوی زردشت و حافظ»،
[۱۰] اخبار وستفال، ۱۹۵۷.
«جشن نوروز پارسی».
وی فتوتنامه هاتفی را در یادنامه گئورگ یاکوب
[۱۱] لایپزیگ ۱۹۳۲، ص ۳۰۴ـ۳۱۶.
به چاپ رسانده است.
همچنین در ۱۹۴۴/ ۱۳۲۳ ش فتوتنامه ناصری را با مقدمه‌ای به آلمانی و بر اساس نسخه‌های کوپرولو/ کوپریلی (ش ۱۵۹۷) و ایاصوفیه (ش ۲۰۴۹) در لایپزیگ منتشر کرده است.
[۱۲] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷ـ ۶۸، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
[۱۳] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱ـ ۳۲۲، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۱۴] احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، ج۱، ص۹۳ـ ۹۵، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش).

تشنر نزدیک به سی وپنج سال درباره گروه‌های فتوت و فتوتنامه‌های اسلامی تحقیق کرد و مقالات فراوانی نوشت.
شهرت وی بیش‌تر به سبب همین تحقیقات است.


وی در ۱۹۵۶/ ۱۳۳۵ش در ایران دو سخنرانی در این باره ایراد کرد که اولی با عنوان «گروه فتوت کشورهای اسلامی و نوع ظهور گوناگون آن‌ها مخصوصاً در ایران و کشورهای همجوار آن» در نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
[۱۵] مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲، ص ۷۶ـ۹۴، ۱۳۳۵ ش.
و دومی با عنوان «نفوذ شعر کلاسیک ایران در ادبیات آلمان» در همان نشریه
[۱۶] مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۳، ص ۱ـ ۱۰، ۱۳۳۶ ش.
به فارسی منتشر شد.
[۱۷] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
[۱۸] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱، تهران ۱۳۷۹ ش.



(۱) فرانتس گوستاو تشنر، «گروه فتوت کشورهای اسلامی و نوع ظهور گوناگون آن‌ها مخصوصاً در ایران و کشورهای همجوار آن»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲ (۱۳۳۵ ش)، ش ۳ (۱۳۳۶ ش).
(۲) احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش).
(۳) نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، تهران ۱۳۷۹ ش.
(۴) غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).

 
۱. ↑ نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
۲. ↑ غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۳. ↑ نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
۴. ↑ غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۵. ↑ نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
۶. ↑ غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۷. ↑ کتاب سال هنر آسیایی، ج ۲، ش ۱، ۱۹۲۵، ویژه یادنامه ف.زاره، ص ۱۲۸ـ۱۳۵.
۸. ↑ تاریخ جهان، ج ۲، ۱۹۴۰، ص ۵۷۹ ـ۶۲۴.
۹. ↑ کتابچه تاریخ جهان، ج ۱، ۱۹۵۴، ص ۱۰۳۱ـ۱۰۹۴.
۱۰. ↑ اخبار وستفال، ۱۹۵۷.
۱۱. ↑ لایپزیگ ۱۹۳۲، ص ۳۰۴ـ۳۱۶.
۱۲. ↑ غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷ـ ۶۸، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۱۳. ↑ نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱ـ ۳۲۲، تهران ۱۳۷۹ ش.
۱۴. ↑ احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، ج۱، ص۹۳ـ ۹۵، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش).
۱۵. ↑ مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲، ص ۷۶ـ۹۴، ۱۳۳۵ ش.
۱۶. ↑ مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۳، ص ۱ـ ۱۰، ۱۳۳۶ ش.
۱۷. ↑ غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۱۸. ↑ نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱، تهران ۱۳۷۹ ش.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تشنر»، شماره۳۵۷۰.    



جعبه ابزار