قاعدین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعدین به کسانی گفته می شود که از رفتن به
جبهه جنگ باز مانده اند.
قعود و
قاعد در
لغت به معنی نشستن (در مقابل ایستادن)
زمینگیر شدن، از ایستادن
ناتوان شدن و عدم اهتمام به یک امر.
در
اصطلاح کسانی که به شکلی در
جبهه جنگ حضور ندارند، چه از جهت تخلّف و سرپیچی باشد و چه از جهت
معاف بودن مانند
نابینایان، زنان،
غیربالغین،
دیوانگان،
پیران،
مریضان، زمینگیران،
غلامان،
فقیرانی که توان مالی
جهاد را ندارند، کسانی که به علت
وجوب کفایی به جبهه نرفتهاند، یا به
عذر شرعی مانند منع
پدر و
مادر از رفتن به جبهه ماندهاند.
در
قرآن کریم در
آیه جهاد آمده است:«فَضَّلَ اللَّه الُمجاهِدینَ عَلَی الْقاعِدیَن اجْراً عظیماً» «کسانی که به
جهاد میروند، از کسانی که نرفتهاند، برتری والایی دارند.»
در جمله دیگری از همین آیه میفرماید:«لایَسْتَوِی الْقاعِدُونَ مِنَالْمُؤْمِنینَ غَیْرُ اولِی الضَّرَرِ وَ الُمجاهِدوُنَ فی سَبیلِاللَّهِ» «۳»«آنها که از
مؤمنان عذر شرعی دارند و به جنگ نرفته اند، غیراز
صاحبان ضرر (مانند مریضی که جبهه رفتن برای او ضرر دارد) با روندگان به جهاد در پیشگاه الهی یکسان نیستند.»
از این آیه استنباط میشود که فقط صاحبان ضرر که بکلّی معاف شده اند،
اجرشان با
مجاهدان یکی است.
جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۹۹-۱۰۰.
