قَبْضَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَبْضَة: (قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ) «قَبْضَة» از مادّه
«قَبْض» به معناى چيزى است كه در مشت مى‌گيرند و معمولًا كنايه از قدرت مطلقه و سلطه كامل بر چيزى است، همان گونه كه در تعبيرات روزمره مى‌گویيم: فلان شهر در دست من است و يا فلان ملک در قبضه و مشت من مى‌باشد.
(وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّماوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ) (آن‌ها خدا را آن گونه كه بايد بشناسند، نشناختند، در حالى كه تمام زمين در روز قيامت در قبضه قدرت اوست و آسمان‌ها پيچيده در دست او؛ خداوند منزّه و برتر است از آنچه همتاى او قرار مى‌دهند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه قبض از خداى تعالى در جاى ديگر به معناى دريغ ورزيدن از بخشش و كلمه بسط به معناى اعطا و گشايش دادن آمده، از آن جمله فرموده:
(وَ اللَّهُ يَقْبِضُ وَ يَبْصُطُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ) يعنى خداى تعالى تنگ مى‌گيرد و عطا مى‌كند و وسعت مى‌دهد و قبض از ناحيه اوست و به وجهى ديگر قبض به معناى گرفتن به عنوان قبول است، هم چنان كه فرمود:
(وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ) يعنى خدا صدقات را مى‌پذيرد و اهلش را در برابر آن اجر مى‌دهد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قَبْضَة»، ص۴۳۳.
