لِیَبْلُوَکُم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لِيَبْلُوَكُم: (لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ) «لِيَبْلُوَكُم» از مادّه «
بلاء و ابتلاء» به معناى آزمايش است،
همان گونه كه سابقاً هم اشاره كرده‌ايم، آزمايش‌هاى الهى براى كشف حال و پى‌بردن به وضع درونى و روحى و فكرى افراد نيست، بلكه به معناى پرورش دادن و تربيت نمودن است.
(وَ هُوَ الَّذِي خَلَق السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ كَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَ لَئِن قُلْتَ إِنَّكُم مَّبْعُوثُونَ مِن بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ) (او كسى است كه
آسمان‌ها و
زمین را در شش روز (شش دوران) آفريد؛ و عرش قدرت او، بر
آب قرار داشت؛ و جهان در آغاز توده مذابى بود، او آن را آفريد تا شما را بيازمايد كه كدام يک عملتان بهتر است. و اگر به آن‌ها بگويى: «شما بعد از
مرگ، برانگيخته مى‌شويد.»، به يقين كافران مى‌گويند: «اين سحرى آشكار است!»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا) حرف لام براى غايت است، و كلمه يبلوكم از مصدر بلاء است كه به معناى امتحان مى‌باشد، و جمله
(أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا) بيان آن امتحان است در شكل استفهام. مى‌خواهد بفهماند خداى تعالى اگر آسمان‌ها و زمين را با آن نظام حيرت انگيزش خلق كرد، براى اين غايت و نتيجه بود كه شما را بيازمايد و نيكوكاران شما را از بدكارانتان مشخص سازد.
معلوم است كه بلاء و امتحان هيچ وقت غرض اصلى قرار نمى‌گيرد، هر امتحانى كه در هر جا صورت مى‌گيرد براى جدا كردن خوب از بد و مرغوب از نامرغوب است، و همچنين است حسنه و سيئه، يعنى اگر امتحانى صورت مى‌گيرد تا مردم خوب و داراى حسنات از مردم بد و داراى سيئات جدا شوند، اين جدا سازى نمى‌تواند غرض اصلى باشد، بلكه براى كار و غرضى ديگر است، و آن جزائى است كه بر حسنه و سيئه مترتب مى‌شود.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «لِیَبْلُوَکُم»، ص۴۹۱.
