مسعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مسعی (به فتح میم و عین)، میان کوه
صفا و
مروه است که حاجیان باید در آن‌جا به
سعی بپردازند.
مَسعَی از ریشه سعی است و سعی از اعمال اصلی
عمره و
حج است و
خداوند در
قرآن از صفا و مروه به عنوان
شعائرالله یاد می‌کند. خداوند در
قرآن کریم از صفا و مروه این گونه یاد کرده است: «إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ
حَجَّ الْبَیتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیهِ أَنْ یطَّوَّفَ بِهِما وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَیراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ»
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «مَا مِنْ بُقْعَة أَحَبَّ إِلَی اللَّهِ مِنَ الْمَسْعَی لاَِنَّهُ یذِلُّ فِیهَا کُلَّ جَبَّار»
هیچ بقعه‌ای در روی زمین دوست داشتنی‌تر از مسعی نیست، چرا که هر زورگویی در آن‌جا
تحقیر می‌شود.
صفا و
مروه دو کوه کوچکی است که در دامن کوه
ابوقبیس و کوه
قعیقعان قرار دارد و امروزه خیابان‌ها و بناهای جدید آنها را از یکدیگر جدا کرده است. کوه صفا در قسمت جنوبی
مسجدالحرام و کوه مروه در ناحیه شمال شرقی آن قرار دارد.
پیش از توسعه جدید در مسجد الحرام، میان مسعی و مسجد الحرام فاصله‌ای وجود داشته و حتی بازاری برپا بوده است. اما در توسعه
مسجد، محدوده مسجد تا مسعی امتداد یافت و در روزگار ما، حد غربی مسعی به سمت مسجد آخرین
حدّ مسجد الحرام به حساب می‌آید. طبعا دیوار کوتاه و پهن میان مسجد الحرام و مسعی، مانند خود مسعی، جزو مسجد نیست.
سعی میان صفا و مروه، همانند دیگر
مشاهد حج، یادگار
اسماعیل و
هاجر است. در
روایات آمده است: زمانی که هاجر در جستجوی آب بود، هفت بار میان کوه صفا و مروه رفت و برگشت. این یک سنت ابراهیمی بود که حتی در
جاهلیت نیز سعی میان صفا و مروه جزو
مراسم حج به شمار می‌آمد؛ جز آن‌که
بتی در این سو و بتی در سوی دیگر قرار داشت و وقتی سعی کنندگان به بت‌ها می‌رسیدند، آنها را
استلام می‌کردند. تصور مردمان جاهلیت بر این بود که این دو بت با نام‌های
اساف و
نائله، زن و مرد زناکاری بوده‌اند که تبدیل به سنگ شده‌اند!
اسلام یادگار هاجر را نگاه داشت و آن‌چه را
مشرکان بر آن افزوده بودند، به دور ریخت.
آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۰۵، رسول جعفریان.
