مَرَدّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَرَدّ:(وَ خَيْرٌ مَّرَدًّا) «مَرَدّ» از مادّه «
ردّ» (بر وزن نمد- با تشديد دال) يا مصدر است به معناى «رد و بازگشت»
و يا اسم مكان است به معناى «محل بازگشت»، كه در اين‌جا منظور
بهشت است، ولى احتمال اول، با معناى آيه مناسب‌تر است.
در جمله
(لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ) مصدر ميمى است، و در
سوره روم مصدر به معناى اسم فاعل به كار رفته، بنابراين، معنا چنين مى‌شود كه هيچ كس نمى‌تواند آن روز را از
خداوند بازگرداند، يعنى جلو دادرسى و كيفر و پاداش خدا را با تعطيل كردن آن روز بگيرد، خلاصه اين كه، نه خداوند از وعده خود تخلف مى‌كند تا آن روز را باز گرداند، و نه غير او قدرت چنين كارى را دارد، پس وقوع آن روز حتمى است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با مَرَدّ:
(وَ يَزِيدُ اللَّهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدًى وَ الْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَ خَيْرٌ مَّرَدًّا) (و كسانى كه پذيراى هدايت شوند، خداوند بر هدايتشان مى‌افزايد؛ و آثار ماندگار شايسته‌اى كه از
انسان باقى مى‌ماند، ثوابش در پيشگاه
پروردگارت بهتر، و عاقبتش نيكوتر است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مقصود از باقيات الصالحات ، اعمال صالحى است كه نزد خدا محفوظ مى‌ماند و باعث شكر و اجر عظيم خداى تعالى مى‌شود، و خدا در چند جا از كلام مجيدش بدان وعده داده است.
كلمه ثواب به معناى پاداش عمل است، در مفردات گفته اصل اين كلمه به معناى بازگشت هر چيزى به حالت اوليه‌اى است كه داشته، يا به حالت مقدرى است كه مقصود از فكرت است- تا آنجا كه گفته است- ثواب آن چيزى است كه به انسان در پاداش اعمالش بر مى‌گردد، و اگر خود پاداش را ثواب گفته‌اند به تصور اين است كه آن خود آن است، (نه بازگشت آن)،- تا آنجا كه مى‌گويد- ثواب، هم در خير به كار مى‌رود و هم در شر ليكن متعارف آن است كه بيشتر در خير استعمال مى‌شود و كلمه مرد اسم مكان از رد است، و مراد از آن بهشت است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ) (روى خود را به سوى آيين مستقيم و پايدار بدار، پيش از آن‌كه روزى فرارسد كه هيچ كس نمى‌تواند آن را از خدا باز گرداند و برنامه الهى را تعطيل كند؛ در آن روز مردم به گروه‌هايى تقسيم مى‌شوند)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: ظرف من قبل متعلق است به جمله فاقم . كلمه مرد مصدر ميمى از رد و به معناى راد، برگرداننده است، و مراد از روزى كه برگرداننده‌اى براى آن نيست، و كسى نيست كه آن را از خدا برگرداند، روز
قیامت است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مَرَدّ»، ص۵۱۸.
