نسبت انشایی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نسبت إنشایی به نسبت ایجاد شده با انشا
اطلاق می‌شود.
نسبت انشایی، نسبتی است که به محض انشا ایجاد می‌گردد؛ به بیان دیگر،
لفظ ، وجود تنزیلی برای معنا است و به صرف انشا، نسبت تنزیلا ایجاد می‌گردد.
به خلاف
نسبت إخباری که منشأ انتزاع خارجی دارد، در نسبت انشایی، نسبت از خارج انتزاع نمی‌شود بلکه در خارج تولید می‌گردد.
نسبت موجود در جمله‌های تام انشایی را
نسبت تام انشایی می‌نامند.
به نظر
مشهور اصولی‌ها جمله تام برای نسبت وضع شده است، با این تفاوت که در جمله‌های انشایی معانی به وسیله
الفاظ ایجاد می‌شود، در حالی که در
جمله‌های خبری الفاظ از معانی حکایت می‌کند.
نسبت موجود در حروف ایجادی، نوعی
نسبت ناقص انشایی است، در حالی که نسبت موجود در
جمله تام انشایی ، نوعی نسبت تام انشایی است.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «نسبت انشایی».
