• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نقش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَقّاش (به فتح نون و تشدید قاف) مُناقَشَه (به ضم میم و فتح قاف و شین) از واژگان نهج البلاغه به معنای هم به معنى مجادله آيد و هم به معنى دقّت و آخر رساندن محاسبه است. این کلمه چهار بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَقّاش و مُناقَشَه: به معنای هم به معنى مجادله آيد و هم به معنى دقّت و آخر رساندن محاسبه است.


بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - نامه ۳۱

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) به حسن مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) مى‌نويسد: «وَ لَمْ يُشدِّدْ عَلَيْكَ فِي قَبُولِ الاِْنابَةِ، وَ لَمْ يُناقِشْكَ بِالْجَرِيمَةِ» «خداوند در قبول توبه بر تو سخت نگرفته و با جريمه و انتقام با تو مجادله نكرده است.» (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - نامه ۴۱

حضرت به عموزاده‌اش مى‌نويسد: «أَوَ ما تَخافُ نِقاشَ الْحِسابِ» «آيا از استقصاء حساب و از دقّت در آن نمى‌ترسى.» (شرح‌های نامه: )

۲.۳ - خطبه ۱۲۰

حضرت علی (علیه‌السلام) در مذمّت يارانش فرموده: «أُرِيدُ أَنْ أُداوِيَ بِكُمْ وَ أَنْتُمْ دائي، كَناقِشِ الشَّوْكَةِ بِالشَّوْكَةِ، وَ هُوَ يَعْلَمُ أَنَّ ضَلْعَها مَعَها.» ضَلْع (مثل عقل) به معنى ميل‌ است «ناقش الشوكة»: كسى كه خار را از بدن خارج مى‌كند. يعنى: «مى‌خواهم دردم را و درد جامعه را با شما درمان كنم حال آن كه درد من شما هستيد، من در اين كار مانند كسى هستم كه خار را با خار از بدن خارج مى‌كند حال آن كه مى‌داند كه اين مانند خار اوّلى مى‌خواهد در بدن بماند.» (شرح‌های خطبه: )


این کلمه چهار بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۵۹.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۵۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۲، نامه ۳۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۵۳، نامه ۳۱.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۹۹، نامه ۳۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۳، نامه ۳۱.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵.    
۸. ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۹، ص۵۸۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۰.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۸۹.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۰، نامه ۴۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۷۴، نامه ۴۱.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۳، نامه ۴۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۴۵، نامه ۴۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۴۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۰، ص۱۲۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۷۵.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۶۹.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۷۵، خطبه ۱۲۰.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۳۳، خطبه ۱۱۹.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۷۷، خطبه ۱۲۱.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۳، خطبه ۱۲۱.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۸.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۱۰.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۱۳.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۳۵.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۹۱.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۲، نامه ۳۱.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۰، نامه ۴۱.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۷۵، خطبه ۱۲۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نقاش»، ج۲، ص۱۰۵۹.    






جعبه ابزار