چاه اعواف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
چاه اعواف واقع در شهر
مدینه یکی از چاه‌های
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بود که به
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) داده بودند، و با
وصیت حضرت زهرا به
علی (علیه‌السلام) و فرزندان ایشان منتقل شد.
چاه اعواف از چاه‌های
مدینه، واقع در
منطقه عوالی و از موقوفات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
است. این
چاه در باغ اعواف،
از هفت باغ
مُخیریق یهودی قرار داشت که طبق وصیت او، پس از شهادتش در
نبرد احد (سال سوم) به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رسید
آن حضرت، در سال هفتم
هجرت، وقف
مسلمانان کرد.
این در حالی است که منابع شیعی، از وصیت فاطمه (علیهاالسّلام) به علی (علیه‌السّلام)، در خصوص اعواف و دیگر باغ‌های مخیریق، یاد کرده‌اند.
برخی چاه اعواف را از اموال
خنافه، از بزرگان یهود و جد
ریحانه همسر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دانسته‌اند.
برخی اعواف را نام واحه‌ای بزرگ
یا نام محله‌ای
در مدینه دانسته‌اند که این چاه در آن قرار داشت. در گزارشی از
ابن شبه (م
۲۶۲ق) آمده که رسول خدا کنار چاه اعواف
وضو ساخت، آب وضوی آن حضرت بر زمین جاری شد، و آن‌جا درختی رویید.
سمهودی (م
۹۱۱ق) موقعیت این چاه را میان تعداد فراوان چاه‌های واحه اعواف نامشخص دانسته و تنها چاهی که احتمال می‌دهد همان چاه اعواف باشد را نیز خشک و بی‌آب معرفی کرده است.
این در حالی است که
ایوب صبری پاشا (م۱۲۹۰ق)، در توصیف هفت باغ مخیریق، آن‌گاه که از باغ و چاه اعواف یاد می‌کند، موقعیت آن را مشخص می‌داند.
از موقعیت کنونی چاه اطلاعی در دست نیست.
۱. اخبار المدینه: محمد بن حسن ابن زباله (م۱۹۹ق)، به کوشش صلاح عبدالعزیز زین سلامه، مدینه، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق.
۲. تاریخ المدینة المنوره (اخبار المدینة النبویه): عمر بن شبّه نمیری (م۲۶۲ق)، به کوشش فهیم محمد شلتوت، قم، دار الفکر، ۱۳۶۸ش.
۳. تاریخ مدینة دمشق: علی بن حسن بن عساکر (م۵۷۱ق)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
۴. تهذیب الاحکام فی شرح المقنعة للشیخ المفید: محمد بن حسن طوسی (۳۸۵-۴۶۰ق)، به کوشش سید حسن موسوی خرسان و علی آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش. و علی آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش.
۵. عمدة الاخبار: احمد بن عبدالحمید، به کوشش الانصاری، ناشر سید اسعد طرابزونی.
۶. الکافی: محمد بن یعقوب کلینی (م۳۲۹ق)، به کوشش علی‌اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۵ش.
۷. المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۱ق.
۸. المغازی: محمد بن عمر واقدی (م۲۰۷ق)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۹ق.
۹. من لایحضره الفقیه: محمد بن علی بن بابویه (شیخ صدوق) (۳۱۱-۳۸۱ق)، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
۱۰. موسوعة مرآة الحرمین الشریفین: ایوب صبری باشا (م۱۲۹۰ق)، القاهره، دار الآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق.
۱۱. وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی: علی بن عبدالله سمهودی (م۹۱۱ق)، به کوشش محمد محیی‌الدین عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
سید علی خیرخواه علوی، دانشنامه حج و حرمین شریفین، برگرفته از مقاله «چاه اعواف»، تاریخ بازیابی ۱۴۰۱/۸/۳.
