• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آثار بدگمانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



برای بدگمانی آثاری بسیاری ذکر شده است که در این مبحث به برخی از آنها برداخته می‌شود.



کسانی که بدگمان هستند نمی‌توانند به دیگران اعتماد کنند؛ زیرا همه را خائن می‌دانند. آنها هرگز نمی‌توانند با کسی مشورت کنند و از او نظر بخواهند. روح تعاون ندارند و در تنهایی به سر می‌برند. امام علی علیه‌السّلام فرمود: «بدترین افراد کسانی هستند که به سبب بدگمانی به هیچ کس اعتماد ندارند و به سبب بدرفتاری هیچ کس به آنان اعتماد نمی‌کند».
[۱] طرابلسی، کنز الفوائد، ج۲، ص۱۸۲.



بدگمانی موجب می‌شود دوستان از چنین افرادی گریزان شوند. یکی از عوامل پدیدآورندة دوستی، خوش گمانی است؛ چنان که امام علی علیه‌السّلام می‌فرماید: «هر کس به مردم خوش گمان باشد، دوستی و محبت آنان را به دست می‌آورد».
[۲] آمدی، غرر الحکم، ص۲۱۷۵.
[۳] ری شهری، میزان الحکمه، ش۱۱۵۵۷.



انسان بدگمان برای کشف اسرار و رازهای نهانی مردم به جست وجو می‌پردازد. قرآنگناهسوء ظن را در کنار تجسس و غیبت ذکر کرده است. شاید به ترتب آنها بر یک دیگر هم نظر دارد. از گمان بد، تجسس آغاز می‌شود و به دنبال تجسس از عیوب مردم و اطلاع بر آنها، غیبت شروع می‌شود.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: «از گمان بد دوری کنید؛ زیرا گمان بد، دروغ‌ترین سخن است».
[۴] مسلم، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۹۸۵.
در جای دیگر فرمود: «بدترین مردم کسانی هستند که بدگمانند و بدترین بدگمانان کسانی هستند که از اسرار مردم جست وجو می‌کنند».


محبت و علاقة قلبی دوطرفه است، وقتی شخص به دوستش بدگمان بود منشا بی مهری و اختلاف و کینه می‌شود. کینه نیز منشا نزاع و خیانت و درگیری خواهد بود. کینه افزون بر آثار نامطلوب در جامعه، خود شخص کینه توز را نیز دچار عوارض درونی و فکری می‌کند.


بدگمانی، منشا گناهانی مانند: غیبت،تهمت، کینه،عجب و... می‌شود. هریک از این معاصی نیز زمینه ساز تباهی عبادت است.
امام علی علیه‌السّلام می‌فرماید: «از بدگمانی بپرهیز؛ زیرا بدگمانی عبادت را تباه و گناه را بزرگ می‌کند».
[۶] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۷، ص۱۸۲.



امام علی علیه‌السّلام فرمود: «بدگمانی همراهش را هلاک می‌کند و دوری کننده از آن نجات می‌یابد».
[۷] آمدی، غرر الحکم، ج۴، ص۱۴۵.



۱. طرابلسی، کنز الفوائد، ج۲، ص۱۸۲.
۲. آمدی، غرر الحکم، ص۲۱۷۵.
۳. ری شهری، میزان الحکمه، ش۱۱۵۵۷.
۴. مسلم، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۹۸۵.
۵. نوری، مستدرک الوسائل، ج۹، ص۱۴۷.    
۶. مجلسی، بحارالانوار، ج۱۷، ص۱۸۲.
۷. آمدی، غرر الحکم، ج۴، ص۱۴۵.



دفتر تبلیغات اسلامی، سایت بلاغ، یرگرفته از مقاله «بد گمانی»



جعبه ابزار