آدم بن احمد هروی (خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آدَمِ هِرَوي، ابوسعد آدم بن احمد بن اسد (د ۵۳۶ق/۱۱۴۲م)، نحوي، لغوي، مُحدّث، و از اديبان سدة ۶ق/۱۲م؛ از مردم هرات و منسوب بدان و ساكن بلخ. در ۵۲۰ق/۱۱۲۶م در راه حج وارد بغداد شد و گروهي از فاضلان و اديبان بر گرد او جمع شدند و از او حديث و ادبيات فراگرفتند. در همان جا بود كه ميان وي و ابومنصور موهوب بن احمد جواليقي مناظره‌اي درگرفت و آدم به او پاسخ‌هاي اديبانه داد. وي از مدرسان برجسته مدرسه نظاميه بلخ بود. معروف‌ترين شاگرد و مريد او كه در محضر وي در آن مدرسه تربيت يافت، رشيدالدين سعدالملك محمد معروف به «وطواط» (۴۸۰ـ۵۷۳ق/۱۰۸۷ـ۱۱۷۷م) اديب و سخن‌سراي برجسته بلخ و نويسنده بزرگ آن سامان بود كه نامه‌اي ارادت‌آميز به وي نوشت و اشعاري حاكي از احترام ژرف نسبت به وي در آن گنجاند و پايگاه والاي او را در علم و ادب گرامي داشت. متن اين نامه در مآخذ شرح حال وي موجود است. آدم هروي در ۲۵ شوال ۵۳۶ق در بغداد درگذشت و در همانجا به خاك سپرده شد.
منابع:
(۱)امين، حسن، الموسوعه الاسلاميه، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۹۷۵م، ۱/۹۲؛
(۲)سيوطي، جلال‌الدين، بُغيه‌الوُعاه، قاهره، عيسي البابي الحلبي و شركاء، ۱۳۲۶ق، ص ۱۷۶؛
(۳)طه، هند حسين، الأدب العربي في اقليم خوارزم، بغداد، وزاره‌الاعلام، ۱۹۷۶م، ص ۳۱۳ـ۳۱۴؛
(۴)لغت‌نامه دهخدا؛
(۵)مدرس تبريزي، محمدعلي، ريحانه‌الادب، تبريز، ۱۳۴۶ش، ۷/۱۲۵؛
(۶)وطواط، رشيدالدين، مجموعه رسائل، مصر، ۱۳۱۵ق، ۲/۲۹؛
(۷)ياقوت محمدي، ابوعبدالله، معجم الادباء، مصر، دارامأمون، ۱۹۳۶م، ۱/۱۰۱ـ۱۰۷.
