آفرینش آدم(خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیاتى از قرآن که به موضوع آفرینش آدم پرداخته، خلقت او را از خاک (آل عمران:۵۹)، گِل (سجده:۳۲)، گِل چسبنده (صافات:۱۱)، گِل خشک (حجر:۲۸)، عصاره گِل (مؤمنون:۱۲) و گِل سیاه و بدبو (حجر:۲۸) گزارش کرده است.
طبرسى مى‌گوید: اصل آدم از خاک بود (خَلَقَهُ مِن تُراب) ؛ سپس آن را گِل کرد (خَلَقْتَه مِن طین) ؛ آن‌گاه گِل را رها ساخت تا رنگش تغییر یافت و سست و نرم شد (مِن حَمَإ مَسنون) و آن را واگذاشت تا خشک شود (مِن صَلصل کالفَخَّار) ؛ پس بین آیات، تنافى وجود ندارد؛ چرا که حالت‌هاى گوناگون آفرینش را بیان مى‌کند.(طبرسی، مجمع‌البیان، ج۶، ص۵۱۶؛ شوکانی، فتح القدیر، ج۳، ص۱۳۰)
از برخى روایات استفاده مى‌شود که آدم را از آمیختن خاک سفید، سیاه، سرخ، زرد و... و خاک شور و شیرین و خشن و نرم و... آفریده‌اند؛ از همین رو، فرزندان وى در رنگ و ویژگى‌هاى اخلاقى با یک‌دیگر تفاوت دارند.(طبری، جامع‌البیان، ج۱، ص۳۰۸؛ شیخ طوسی، التبیان، ج۱، ص۱۳۶؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۰۱)
در رمز آفرینش آدم از خاک مى‌توان گفت: چون غرض از آفرینش انسان، ایجاد کوْن (وجود) جامعى بود که مشتمل بر همه حضرات خمس و عوالم کلّیه باشد، وجود آدم علیه السلام باید حضرت شهادت مطلقه را که همان عالم حسى است نیز در بگیرد(شرح فصوص الحكم، ص۸۹). وجوه دیگرى در رمز آفرینش آدم علیه السلام از خاک ذکر شده است؛ مانند این که:
۱. متواضع باشد.
۲. ستّار باشد.
۳. با زمین که در آن خلیفه است، ارتباط و سنخیت بیش‌ترى داشته باشد.
۴. قدرت خدا ظاهر شود.(فخر رازی، التفسير الكبير، ج۸، ص۸۰)
فهرست منابع:
(۱) قرآن کریم؛
(۲) طبری، جامع‌البیان، بیروت؛
(۳) طبرسی، مجمع‌البیان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۵؛
(۴) شوکانی، فتح القدیر؛
(۵) شیخ طوسی، التبیان، مطبعة العلميه، نجف؛
(۶) علامه مجلسی، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳؛
(۷) شرح فصوص الحكم؛
(۸) فخر رازی، التفسير الكبير؛
