آیة الانفال
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیه مربوط به
اموال فاقد
مالک خصوصى را آیه انفال گویند.
به
آیه اول
سوره انفال " آیه
انفال" مى گویند: "یسئلونک عن الانفال قل الانفال لله والرسول ... ؛ از تو درباره انفال - هرگونه مال بدون مالک مشخص - سؤال مى کنند؛ بگو: انفال مخصوص
خدا و
پیامبر است .... ".
"
انفال" در اصل از ماده "نفل" به معناى زیادى است.
به این گونه
اموال،"انفال" مى گویند. چون بعضى از اموال اضافى است ( بدون صاحب مى ماند) و به دست جنگ جویان مى افتد، در حالى که
مالک خاصى براى آن وجود ندارد؛ و یا به این دلیل است که جنگ جویان براى پیروزى بر دشمن مى جنگند، نه براى
غنیمت ؛ بنابراین، غنیمت یک امر اضافى است که به دست آن ها مى افتد.
هر چند آیه انفال پس از
جنگ بدر در زمینه
غنایم جنگى وارد شده است، ولى مفهوم آن یک حکم کلى و عمومى است و تمام اموال اضافى یعنى آن چه را که مالک خصوصى ندارد شامل مى شود (به اصطلاح مورد، مخصِّص آیه نیست ).
در حدیثى معتبر از
امام باقر و
امام صادق ( علیهماالسلام ) آمده است: انفال عبارت است از:
۱- اموالى که از
دارالحرب بدون
جنگ گرفته مى شود،
۲- سرزمینى که اهلش آن را ترک و از آن
هجرت کردند - و آن "
فیىء" نامیده مى شود-،
۳ -
میراث کسى که
وارثى نداشته باشد،
۴- سرزمین و اموالى که
پادشاهان به این و آن مى بخشیدند - در صورتى که صاحب آن شناخته نشود،
۵- بیشه زارها و جنگل ها و دره ها و سرزمین هاى
موات که همه این ها از آن
خدا و
پیامبر(ص) و بعد از او براى کسى است که قائم مقام او مى شود، و او در راه مصالح عمومى مصرف خواهد کرد.
برخى گفته اند: این آیه به وسیله
آیه غنیمت و
خمس (
انفال، آیه۴۱) نسخ شد، اما این قول باطل است ؛ زیرا انفال غیر از غنیمت است .
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، ج۷، ص۷۹.
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فى علوم القرآن، ج۱، ص۷۶.
منصور، عبدالحمیدیوسف، نیل الخیرات فى القراءات العشرة، ج۹، ص۵.
معرفت، محمد هادی، التمهید فى علوم القرآن، ج۲، ص۳۵۲-۳۵۳.
فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، ج۱۵، ص۱۱۳.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی.
