• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه متضمن شانزده حرف میم•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیه متضمن شانزده حرف میم به آیه ۴۸ هود ، دارای ۱۶ بار تکرار حرف میم اطلاق می‌شود.



به آیه ۴۸ سوره هود «آیه متضمن شانزده حرف میم» می‌گویند: (قیل یا نوح اهبط بسلام منا و برکات علیک و علی امم ممن معک و امم سنمتعهم ثم یمسهم منا عذاب الیم)؛ « (به نوح) گفته شد: ‌ای نوح ! با سلامت و برکت از ناحیه ما بر تو و بر تمام امتهایی که با تواند، فرود آی، و امتهایی نیز هستند که ما آنها را از نعمتها بهره مند می‌سازیم سپس عذاب دردناکی از سوی ما به آنها می‌رسد».


این آیه درباره نوح و سرگذشت عبرت انگیزش است که در آن اشاره به فرود آمدن نوح از کشتی و تجدید حیات و زندگی عادی بر روی زمین شده است. کلمه «امم» جمع «امت» است، و این تعبیر می‌رساند که همراه نوح امتهایی بودند، این عبارت ممکن است به خاطر آن باشد که افرادی که با نوح بودند هر یک سرچشمه پیدایش قبیله و امتی گشتند و یا اینکه واقعا آنها که با نوح بودند هر گروهی از قوم و قبیله‌ای بودند که مجموعا امتهایی تشکیل می‌دادند.


این احتمال نیز وجود دارد که «امم» اصناف حیوانی را که با نوح بودند نیز شامل گردد، زیرا در قرآن مجید کلمه «امت» بر آنها نیز اطلاق شده است، چنان که در سوره انعام آیه ۳۸ می‌خوانیم: (و ما من دابة فی الارض و لا طائر یطیر بجناحیه الا امم امثالکم)؛ «هیچ جنبنده‌ای در روی زمین و هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند وجود ندارد مگر اینکه آنها نیز امتهایی مثل شما هستند». بنابراین همانگونه که نوح و یارانش به لطف بی پایان پروردگار در برابر آن همه مشکلات زندگی بعد از طوفان در سلامت و برکت زیستند، انواع جاندارانی که با نوح از کشتی پیاده شدند و گام به روی زمین گذاشتند، نیز این سلامت و مصونیت را به لطف الهی داشتند. سپس اضافه میکند با این همه باز در آینده از نسل همین مؤمنان، امتهایی به وجود می‌آیند که انواع نعمتها را به آنها می‌بخشیم، ولی آنها در غرور و غفلت فرو می‌روند سپس عذاب دردناک ما به آنها می‌رسد.
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۹، ص۱۲۲.
[۶] طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۵، ص۲۵۵.
[۸] فخر رازی، محمد بن عمر، ۵۴۴ - ۶۰۶ق، التفسیرالکبیر، ج۱۸، ص۳۶۰.



۱. هود/سوره۱۱، آیه۴۸.    
۲. انعام/سوره۶، آیه۳۸.    
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۲۵۵.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۹، ص۱۲۲.
۵. طوسی، محمد بن حسن، ۳۸۵ - ۴۶۰ق، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۴۹۷.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۵، ص۲۵۵.
۷. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۰، ص۲۳۹.    
۸. فخر رازی، محمد بن عمر، ۵۴۴ - ۶۰۶ق، التفسیرالکبیر، ج۱۸، ص۳۶۰.
۹. حویزی، عبد علی بن جمعه، - ۱۱۱۲ق، تفسیرنورالثقلین، ج۲، ص۳۷۰.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«آیه متضمن شانزده حرف میم».    



جعبه ابزار