• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

إسْتَوی‌ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




اسْتَوی‌: (ثُمَّ اسْتَوَی‌)
«اسْتَوی‌» از مادّه‌ «استواء» گرفته شده که در لغت به معنای تسلط، احاطه کامل و قدرت بر خلقت و تدبیر و کمال خلقت و اعتدال آن است؛ و در اصل به معنای‌ «اعتدال یا مساوات» دو چیز با یکدیگر است؛ ولی به طوری که بعضی از ارباب لغت و مفسران گفته‌اند، این ماده هنگامی که با «عَلی‌» متعدی شود، به معنای‌ «استیلاء و سلطه بر چیزی» است؛ مانند: (الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی‌) «خداوند بر عرش استیلاء دارد» و هنگامی که با «اِلی‌» متعدی شود، به معنای‌ «قصد» می‌آید؛ مانند آیه مورد بحث که می‌فرماید: (ثُمَّ اسْتَوی‌ اِلَی السَّمَاءِ) «سپس اراده آفرینش آسمان کرد».



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با إسْتَوی‌:

۱.۱ - آیه ۲۹ سوره بقره

(هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ) (او كسى است كه همه آنچه را در زمین وجود دارد، براى شما آفريد؛ سپس به آسمان پرداخت؛ و آنها را به صورت هفت آسمان مرتّب نمود؛ و او به هر چيزى دانا است).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: خداوند فرمود: (ثُمَّ اسْتَوی‌ اِلَی السَّماءِ)، «سپس به آسمان بپرداخت» با در نظر گرفتن اینکه این کلام در مقام امتنان است، از آن بر می‌آید که «استواء خدا بر آسمان» نیز برای انسان بوده، و اگر آن را هفت آسمان قرار داد، نیز به خاطر این موجود دُردانه بوده است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۱۴ سوره قصص

(وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ) (و هنگامى كه موسى به رشد و كمال رسيد، حكمت و دانش به او داديم؛ و اين‌گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: «بلوغ اشد» به معنای این است که: انسان آن قدر زنده بماند و عمر کند تا نیروهای بدنش به حد قوت و شدت برسد، و این غالبا در سن هجده سالگی صورت می‌گیرد و کلمه «استوی» از «استواء» است، که به معنای اعتدال و استقرار می‌باشد، پس استواء در حیات، به معنای این است که: آدمی در کار زندگی‌اش استقرار یابد و این در افراد، مختلف است، بیشتر بعد از «بلوغ اشد»، یعنی بعد از هجده سالگی حاصل می‌شود. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۳ - آیه ۱۱ سوره فصلت

(ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ) (سپس به آفرينش آسمان پرداخت، در حالى كه بصورت دود بود؛ به آن و به زمين دستور داد: به وجود آييد، و شكل گيريد خواه از روى اطاعت و خواه اكراه! آنها گفتند: «ما از روى طاعت آمديم»).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه استوی -به طوری که راغب‌ گفته- وقتی با کلمه «علی» متعدی شود معنای استیلاء و تسلط را می‌دهد، مانند آیه (الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی‌) رحمان بر عرش مسلط است و چون با کلمه «الی» متعدی گردد، معنای رسیدن به چیزی را می‌دهد.
پس معنای اینکه فرمود: (ثُمَّ اسْتَوی‌ اِلَی السَّماءِ) این است که خدا سپس متوجه آسمان شد، و به امر آن بپرداخت و منظور از توجه به آسمان خلق کردن آن است، نه اینکه بدانجا رود، چون قصد مکانی جز با انتقال قاصد از مکانی به مکانی دیگر و از جهتی به جهت دیگر تصور ندارد، و خدای تعالی از چنین چیزی منزه است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. بقره/سوره۲، آیه۲۹.    
۲. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۱.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۹.    
۴. طه/سوره۲۰، آیه۵.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۱۲.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۲۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۲۰۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۵۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۲۴۶.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۲۹.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۱۷۴.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۱۱۳.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۱۱۳.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۱۷۲.    
۱۷. قصص/سوره۲۸، آیه۱۴.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۸۷.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۱۶.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۴.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۶۹.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۸۱.    
۲۳. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۱.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۷۷.    
۲۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۹.    
۲۶. طه/سوره۲۰، آیه۵.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۵۵۳.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۶۵.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۲۱-۲۲.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۸.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إسْتَوی‌»، ص۴۳.    






جعبه ابزار