اباق (واژگان قرآنی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِبَاق: به معنای رفتن در حال خشم است. اگر چه بیشتر اهل لغت اِبَاق را فرار معنا کرده‌اند اما منظور دویدن و فرار نیست، بلکه رفتن در حال قهر از مولای خود است.
«اِذْ اَبَقَ اِلَی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ؛
آنگاه که
یونس در حال خشم و نارضائی به طرف کشتی پر شده رفت».
راغب در
مفردات و
جوهری در
الصحاح گویند: عبد را هنگامی که فرار کند، اباق گویند: "أبق العبد يأبق إباقا وأبق يأبق إذا هرب".
اکثر اهل لغت اِبَاق را فرار معنی کرده‌اند و گویند: "اَبَقَ الْعَبْدُ" یعنی غلام از آقایش فرار کرد؛ ولی
قاموس آن را رفتن بدون ترس و زحمت و نیز رفتن پس از مخفی شدن نوشته است.
با در نظر گرفتن آیه «وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً»
که ظاهرا عبارت اخرای «اِذْ اَبَقَ اِلَی الْفُلْکِ» است، روشن می‌شود که "اَبَقَ" بمعنی رفتن در حال خشم و قهر است و سخن قاموس درست است، با اِضَافه قید ناراحتی و انزجار.
اینکه اِباق را به معنی فرار گفته‌اند و "عبد آبِق" به غلام فرار کننده اطلاق شده، منظور دویدن و فرار نیست، بلکه رفتن در حال قهر از مولای خود است.
قرشی، سیدعلی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «إِبَاق».
