• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابراهیم بن علی حصری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابراهیم بن علی حُصری (م ۳۹۰ق-۴۵۳ق) از شاعران و پیشوایان مالکی مذهب زبان عرب که به عنوان دیوان زبان عرب از او تعبیر شده.
وی شاعر ی نقاد و آگاه به نظم و جایگاه کلمات بود.


ابواسحاق ابراهیم بن علی بن تمیم حُصری قیروانی انصاری در سال ۳۹۰ق در قیروان از شهرهای افریقیه به دنیا آمد
[۱] سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۲، ص۷۷۷.
و در آنجا رشد یافت و نزد علمای آنجا علم آموخت و فردی سرآمد شد.
[۲] عنوان الاریب، ج۱، ص۱۵۱.

ابن بسام از ابراهیم حصری به دیوان زبان عربی تعبیر کرده و او را کسی دانسته که متفرق‌های این زبان را جمع و مُرده‌های آن را زنده کرده تا جایی که برای اهل زبان پیشوا گردید. ابراهیم حصری شاعری نقاد، آگاه به نظم و جایگاه کلمات بود. همگونی و مطابقت در کلام را دوست داشت و در کلمات و اشعار خود از استعاره بهره می‌بُرد و دارای طبعی زیبا و لطیف بود.
[۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۵۸.    
اشعار او را به شعرهای ابوتمام تشبیه کرده‌اند. حصری، مالکی مذهب بود و
[۴] الاستعارة حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۵۹.    
از کودکی به دلیل خط خوش، به کتابت اشتغال داشت و از راه نسخه برداری کتب، امرار معاش می‌کرد و نزد مردم و جوانان قیروان دارای شان و منزلت خاصی بود. منزل ابراهیم حصری در کنار مسجد جامع شهر قیروان قرار داشت و مردم نزد او گرد آمده و از او بهره می‌بردند.حصری به علت اشعار و تالیفات فراوان و خوبی که داشت مورد لطف قرار گرفته و هدایایی از جانب مردم نصیب وی می‌شد.
[۵] شنترینی، علی بن بسام، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۸، ق۴، ص۵۹۳.    


ابراهیم حصری با کتاب خود زهر الآداب و ثمر الالباب به مقابله با ابوبحر جاحظ رفت.
[۶] الجاحظ شنترینی، علی بن بسام، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۸، ق۴، ص۵۸۴.    
کتاب‌های المصون و الدرّ المکنون، الجواهر فی الملح و النوادر،
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۶۰.    
کتاب النورین (نور الطرف و نور الطرف)،
[۸] الطّرف ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۲۰۳.    
المعشرات، معارضات قصیدة لیل الصب و العجائب و الطرف و دیوان شعر آثار دیگر اوست
[۹] بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۵، ص۱۰۵.


حصری در سال ۴۵۳ق
[۱۰] بالقیروان ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۵۵    ؛ .
در شهر منصوره نزدیک قیروان درگذشت.
[۱۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۵۸.    
مرگ او را در ۴۱۳
[۱۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۶، ص۴۱.    
و ۴۵۰ نیز گفته‌اند.
[۱۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۳۴۰.    
[۱۴] دیگر منابع:حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۹۵۷.    
[۱۵] بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۸.    
[۱۶] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۶۴.    
[۱۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۵۰.    
[۱۸] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۱، ص۱۳۲.
[۱۹] الحُصْرِیُّ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۱۳۹.    
[۲۰] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱، ص۲۳۶ و، ج۶، ص۷۹۹۹.
[۲۱] اقبال آشتیانی، عباس، خاندان نوبختی، ص۱۹۴.


۱. ↑ سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۲، ص۷۷۷.
۲. ↑ عنوان الاریب، ج۱، ص۱۵۱.
۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۵۸.    
۴. ↑ الاستعارة حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۵۹.    
۵. ↑ شنترینی، علی بن بسام، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۸، ق۴، ص۵۹۳.    
۶. ↑ الجاحظ شنترینی، علی بن بسام، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۸، ق۴، ص۵۸۴.    
۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۶۰.    
۸. ↑ الطّرف ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۲۰۳.    
۹. ↑ بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۵، ص۱۰۵.
۱۰. ↑ بالقیروان ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۵۵    ؛ .
۱۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۵۸.    
۱۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۶، ص۴۱.    
۱۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۳۴۰.    
۱۴. ↑ دیگر منابع:حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۹۵۷.    
۱۵. ↑ بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۸.    
۱۶. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۶۴.    
۱۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۵۰.    
۱۸. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۱، ص۱۳۲.
۱۹. ↑ الحُصْرِیُّ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۱۳۹.    
۲۰. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱، ص۲۳۶ و، ج۶، ص۷۹۹۹.
۲۱. ↑ اقبال آشتیانی، عباس، خاندان نوبختی، ص۱۹۴.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم حصری»، ج۳، ص۳۵.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان قرن 5 (قمری) | زادگان قرن 4 (قمری) | زبان شناسان قرن 5(قمری) | شاعران قرن 5 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار