ابنجهیم (خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابنجهیم، مفیدالدین ابوعبدالله محمد بن على اسدی، حلى، متكلم، فقیه و اصولى شیعى در سده ۷ق/۱۳م. نام نیای بزرگ او را ابن طاووس (فرحة الغری، ص ۱۰۹) به صورت «جهم» ضبط كرده است (شهید اول، ص ۳۰؛ حر عاملى، ج ۲، ص۲۵۴؛ بحرانى، ص ۲۶۵) از تاریخ تولد و وفات وی اطلاعى در دست نیست، لیكن از بررسى احوال مشایخ و راویان وی مىتوان نتیجه گرفت كه معاصر و در طبقه محقق حلى (د ۶۷۶ق/۱۲۷۷م) بوده است. از آنچه علامه حلى درباره ملاقات خواجه نصیرالدین طوسى با محقق حلى در حله و گفت و گوی آن دو نقل كرده، چنین برمىآید كه ابنجهیم یكى از سرآمدان عصر خود در اصول عقاید و اصول فقه بوده است، (مجلسى، ج ۱۰۴، ص۶۴) افزون بر این، فقاهت وی مورد اذعان علامه حلى (مجلسى، ج ۱۰۴، ص۶۴) و ابن طاووس (مجلسى، ج ۱۰۴، ص۶۴) نیز بوده است. حر عاملى او را ادیب و شاعر نیز دانسته است (حر عاملى، ج۲، ص ۲۵۳) اسناد روایات مختلف (حلى، ص ۸؛ ابن طاووس، فرحة الغری، ص ۱۰۹؛ شهید اول، ص ۳۰؛ شهید اول، ص ۷۸؛ شهید اول، ص ۸۷) نشان مىدهد كه ابنجهیم از مشایخ اجازه نیز بوده و حر عاملى (حر عاملى، ج۲، ص ۲۵۳) وی را صدوق دانسته است. از مشایخ او سید فخار بن معدّ موسوی قابل ذكر است. (حلى، ص ۸؛ ابن طاووس، فرحة الغری، ص ۱۰۹)
در میان راویان و شاگردان وی نیز نام كسانى چون علامه حسن بن یوسف حلى، (مجلسى، ج ۱۰۴، ص۶۴) تقىالدین حسن بن على بن داوودحلى (حلى، ص ۷- ۸) و سید عبدالكریم بن طاووس (ابن طاووس، ص ۱۰۹) به چشم مىخورد. از یك سند شهید اول (شهید اول، ص ۸۷) برمىآید كه سید مجدالدین محمد بن على پدر عمیدالدین نیز بدون واسطه از وی روایت كرده است.
فهرست منابع:
(۱)عبدالكریم ابن طاووس، فرحة الغری، نجف، ۱۳۶۸ق/۱۹۴۹م؛
(۲)یوسف بحرانى، لؤلؤة البحرین، به كوشش محمد صادق آل بحر العلوم، قم، مؤسسه آل البیت؛
(۳)محمد حر عاملى، امل الإمل، به كوشش احمد حسینى، بغداد، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م؛
(۴)حسن حلى، رجال، به كوشش جلال الدین محدث، تهران، ۱۳۴۲ش؛
(۵)محمد شهید اول، الاربعون حدیثاً، قم، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م؛
(۶)محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.