ابن‌شباط(خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جلد: ۴ شماره مقاله:۱۳۶۶
اِبْن‌ِ شَبّاط، ابوعبدالله محمد بن على بن محمد (۶۱۸ -۶۸۱ق/ ۱۲۲۱-۱۲۸۲م)، اديب، شاعر، مورخ و فقيه مالكى. خاستگاه خاندان وي تَوْزَر از شهرهای تونس بود. پدرش از توزر به قسنطينه رفت و ابن شباط در آنجا به دنيا آمد (نيفر، ج۱، ص۶۵). برخى زادگاه او را توزر دانسته‌اند (بستانى، ج۳، ص۲۴۹؛ زركلى، ج۶، ص۲۸۳). وی ۴ ساله بود كه به همراه خانواده‌اش به توزر بازگشت و در آنجا به تحصيل علم پرداخت و پس از طى مدارج علمى در زمره مشاهير عصر خود در آمد (نيفر، ج۱، ص۶۵؛ مخلوف، ج۱، ص۱۹۱) و منصب قضا را در آنجا برعهده گرفت (كحاله، ج۱۱، ص۵۷؛ زركلى، ج۶، ص۲۸۳). مدتى نيز در تونس به امر تدريس اشتغال داشت. از جمله شاگردان او محمد بن حيان شابطى را مى‌توان نام برد (زركلى، ج۶، ص۲۸۳؛ مخلوف، ج۱، ص۱۹۱). وي سرانجام در توزر درگذشت ( بستانى، ج۳، ص۲۴۹).
از وی كتابى با نام صلة السمط وسمة المرط، در ۴ جزء به جا مانده كه شرحى است ادبى و تاريخى بر قصيده لاميه ابومحمد شقراطسى در سيره و زهد (ابن خير، ج۱، ص۴۱۹). چاپ انتقادی اين كتاب به كوشش احمد مختار عبادی در مادريد (۱۹۷۱م) انجام شده است.
زركلى (زركلى، ج۶، ص۲۸۳) دو كتاب سمط اللا¸ل، در تاريخ و العزة اللائحة را به او نسبت داده است.
---------------------------------------------------
(۱) ابن خير محمد، فهرسه، به كوشش فرانسيكو كودرا و خ. ريبراتاراگو، بغداد، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۳م؛
(۲) بستانى ف؛
(۳) زركلى، اعلام؛
(۴) كحاله، عمررضا، معجم المؤلفين، دمشق، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۷م؛
(۵) مخلوف محمد، شجرة النور الزكية، قاهره، ۱۳۵۰ق؛
(۶) نيفر محمد، عنوان الاديب، تونس، ۱۳۵۱ق.
