• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالحسن ظریف بن ناصح کوفی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالحسن ظریف بن ناصح کوفی بغدادی، اصحاب امام باقر و امام صادق (علیهما‌السّلام) و از محدثان شیعه در قرن دوم هجری قمری بود.


ابوالحسن ظریف بن ناصح کوفی بغدادی، در اصل کوفی، ولی ساکن بغداد بود و در آنجا رشد نمود.
[۱] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۲۰۹.    
[۲] تفرشى، سيدمصطفى بن حسين، نقد الرجال، ج۲، ص۴۳۵.    
وی را در شمار اصحاب و یاران امام باقر
[۳] طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۱۲۷.    
و امام صادق (علیهما‌السّلام)
[۴] نمازى شاهرودى، على، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۴، ص۳۰۲.
آورده‌اند و از راویان امام صادق (علیه‌السّلام) نیز می‌باشد.
[۵] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۱۹۰.    
او همچنین از کسانی مانند عیسی بن راشد،
[۶] نمازى شاهرودى، على، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۴، ص۳۰۲.
ابان، خالد قلانسی و عبدالصمد بن بشیر روایت کرده است.
[۷] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۱۹۰.    

روایتگرانی چون حسن بن علی بن فضال، محمد بن اسماعیل بن بزیع، حسین بن سعید و عثمان بن عیسی از او روایت کرده‌اند.
[۸] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۴۲۳.    
[۹] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۵، ص۵۸۵.    

ابوالحسن ظریف را از محدثان مورد وثوق و راست‌گو توصیف نموده‌اند،
[۱۰] حلی، حسن بن يوسف، خلاصة الاقوال، ص۱۷۳.    
[۱۱] مجلسی، محمدباقر، الوجیزه، ص۹۷.    
برخی از علما هم او را از جمله کسانی دانسته‌اند که از ائمه (علیهم‌السّلام) روایتی ندارند.
[۱۲] ابن‌داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۱۱۳.    


کتاب‌های الدیات، الحدود، النوادر و الجامع فی سائر ابواب الحلال و الحرام آثار ظریف بن ناصح است.
[۱۳] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۲۰۹.    
[۱۴] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۶۱.    
[۱۵] طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۸۶.    
[۱۶] ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۶۱.    
آقا بزرگ تهرانی هم کتابی با عنوان اصل به وی نسبت داده و می‌افزاید که این همان کتاب الدیات می‌باشد.
[۱۷] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۱۵۸.    


آقا بزرگ می‌نویسد که به دو دلیل تا حدود سال‌های آغازین ۲۰۰ هـ زنده بوده است: اوّلا، فرزندش حسن در زمان امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) زنده بوده و مکاتبه‌ای با ایشان داشته است و ثانیاً، عده‌ای از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام‌ هادی (علیهم‌السّلام) مانند حسن بن علی بن فضال، علی بن ابراهیم همدانی، محمد بن اسماعیل بن بزیع و حسین بن سعید اهوازی از او روایت کرده‌اند.
[۱۸] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۱۵۹.    
به هرحال، آنچه از آقابزرگ نقل شده، گمانه‌ای بیش نیست و بیشتر می‌توان وی را به دهه پایانی قرن دوم نسبت داد.

برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۹] عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۳، ص۲۱۶.    
[۲۰] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۹، ص۳۴۷.    
[۲۱] اسدی جزائری، عبدالنبی بن سعدالدین، حاوی الاقوال، ج۲، ص۹.    
[۲۲] اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة، ج۱۱، ص۴۳۷.


۱. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۲۰۹.    
۲. ↑ تفرشى، سيدمصطفى بن حسين، نقد الرجال، ج۲، ص۴۳۵.    
۳. ↑ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۱۲۷.    
۴. ↑ نمازى شاهرودى، على، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۴، ص۳۰۲.
۵. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۱۹۰.    
۶. ↑ نمازى شاهرودى، على، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۴، ص۳۰۲.
۷. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۱۹۰.    
۸. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۴۲۳.    
۹. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۵، ص۵۸۵.    
۱۰. ↑ حلی، حسن بن يوسف، خلاصة الاقوال، ص۱۷۳.    
۱۱. ↑ مجلسی، محمدباقر، الوجیزه، ص۹۷.    
۱۲. ↑ ابن‌داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۱۱۳.    
۱۳. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۲۰۹.    
۱۴. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۶۱.    
۱۵. ↑ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۸۶.    
۱۶. ↑ ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۶۱.    
۱۷. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۱۵۸.    
۱۸. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۱۵۹.    
۱۹. ↑ عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۳، ص۲۱۶.    
۲۰. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۹، ص۳۴۷.    
۲۱. ↑ اسدی جزائری، عبدالنبی بن سعدالدین، حاوی الاقوال، ج۲، ص۹.    
۲۲. ↑ اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة، ج۱۱، ص۴۳۷.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۱۴، برگرفته از مقاله «ابوالحسن ظریف بن ناصح کوفی».



جعبه ابزار