ابوالغنائم محمد بن علی واسطی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالغنائم محمد بن علی واسطی (
۵۰۱ ـ
۵۹۲ هـ.ق) شاعر برجسته قرن ششم هجری قمری از نواحی واسط بود.
او با غزلها و مدایح لطیف و دلنشین خود شهرت یافت و اشعارش به سبب معانی بلند در میان مردم و وعاظ رواج داشت.
با وجود رقبایی که وی را هجو میکردند، او منزلتی والا یافت.
از او
دیوان شعر بهجا مانده است.
وی در رجب ۵۹۲ (هجری قمری) در زادگاهش درگذشت.
ابوالغنائم محمد بن علی بن فارس نجم الدین واسطی هُرْثی معروف به
ابن معلم شاعر
معروف
عراق
و منسوب به هُرْث، آبادی از نواحی نهر جعفر در ده فرسخی واسط،
در هفدهم جمادیالثانی سال ۵۰۱ (هجری قمری)
در هرث
متولد شد.
وی در زمان خود سرآمد شعرا بود
و اشعارش لطیف،
مؤثر و دلنشین و بیشتر آنها در عشق و شور و شوق و محبت بوده و دارای مضامین و معانی صحیح و بلند بود؛
از اینرو عامه مردم به حفظ و تدوین آن همت گماشته
و وعاظ نیز بر روی منبر همواره از آن بهره برده و بدان استشهاد میکردند.
ابن جوزی (م
۵۹۷ هـ.ق) نیز پیوسته بر منبر و در کتابهای خویش از اشعار او بهره میجست و حتی زمانی ابن معلم به صورت ناشناس در مجلس وعظ ابن جوزی حاضر شد و شنید که او شعرش را تحسین کرده و بدان استشهاد نمود.
محمد بن سعید بن یحیی، معروف به ابن دبیثی نیز در واسط بیشتر اشعار او را از وی شنیده بود
و درباره آن میگوید: اشعار ابوالغنائم بیشتر در غزل و مدیحهسرایی بوده و چنان لطیف و زیباست که گوشها را نوازش میدهد.
وی به واسطه شعرش قدر و منزلتی رفیع پیدا کرد و دنیا بر او روی آورد. در عین حال رقبایی نیز مانند ابن تعاویذی داشت که گاهی او را هجو میکردند.
اثر
ابوالغنائم دیوان شعر است
که زرکلی از آماده شدن آن برای چاپ سخن گفته است.
ابن معلم سرانجام در ماه رجب ۵۹۲ (هجری قمری)
در محل سکونت خود، هُرث درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «ابوالغنائم محمد بن علی واسطی»، ج۴، ص۴۰۲-۴۰۳.