• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوخراشه خفاف بن عمیر سلمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوخراشه خفاف بن عمیر سلمی (پیش از اسلام ـ حدود ۲۰ هـ)، صحابه پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و از شاعران معروف دوران جاهلیت و از سوارکاران شجاع بود. ابوخراشه در جنگ‌های عصر جاهلیت، فتح مکه و جنگ طائف و جنگ حنین حضور داشت.



ابوخراشه خفاف بن عمیر بن حارث بن شرید سلمی، از قبیله بنی‌سلیم به شمار می‌رفت.
[۱] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۲۳۴.
مادرش ندبه، از کنیزان سیاه‌چهره بود و او را به اعتبار مادرش، خفاف بن ندبه می‌خواندند. خفاف نیز از سیاه‌چهرگان عرب، پسر عموی خنسای شاعر و از شاعران معروف دوران جاهلیت و از سوارکاران شجاع بود.
او دوره اسلام را درک کرد و اسلام آورد و در شمار صحابی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قرار گرفت.
[۸] ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۲، ص۱۳۸.
وی روایتی از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل کرده که تنها راوی آن خود اوست.
او شاعری نیکوسرا بود.
[۱۱] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۲۳۵.
ابوبکر (خلافت ۱۱-۱۳ هـ) را در اشعار خود ستود و با درید بن صمه اخباری دارد. اکثر اشعار او مناقضاتی است که با عباس بن مرداس انجام داده است.


ابوخراشه به واسطه شرکت در جنگ‌های قبیله‌ای در عصر جاهلیت شهرت یافته بود.
[۱۶] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۲۳۵.
او همچنین در فتح مکه همراه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود و پرچم بنی‌سلیم به دست او بود. در جنگ‌های حنین و طائف نیز حضور داشت. پس از وفات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که عده‌ای از اسلام سر باز زدند، او بر اسلام خود باقی ماند.
لازم به ذکر است که وی غیر از ابوخراش خویلد بن مرة هذلی است.


دیوان شعر اثر ابوخراشه است که یحیی جبوری آن‌را جمع‌آوری و منتشر کرده است.
[۲۴] كحاله، عمر رضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۲۲۹.



ابوخراشه تا دوران خلافت عمر (۱۳-۲۳ هـ) زنده بود و در حدود ۲۰هـ درگذشت.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۸] اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۹، ص۱۳۶.
[۲۹] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۳۹۱.



۱. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۲۳۴.
۲. ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۸، ص۳۱۰.    
۳. ابوالقاسم آمدی، حسن بن بشر، المؤتلف و المختلف، ص۱۳۶.    
۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۱۸.    
۵. ابن‌قتيبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ص۳۲۹.    
۶. ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۸، ص۳۱۰.    
۷. ابن‌قتيبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ص۳۲۹.    
۸. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۲، ص۱۳۸.
۹. ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۰۹.    
۱۰. ابن‌عبدالبر، يوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۲، ص۴۵۱.    
۱۱. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۲۳۵.
۱۲. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۲، ص۲۸۳.    
۱۳. زرکلی، خيرالدين بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۳۰۹.    
۱۴. ابن‌قتيبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ص۳۲۹.    
۱۵. ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۸، ص۳۱۰.    
۱۶. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۲۳۵.
۱۷. ابن‌قتيبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ص۳۳۰.    
۱۸. ابن‌قتيبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۳۲۵.    
۱۹. ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۷۵.    
۲۰. ابن‌عبدالبر، يوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۲، ص۴۵۰.    
۲۱. ابن‌اثیر، علی بن ابی‌الكرم، اسد الغابه، ج۲، ص۱۱۸.    
۲۲. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۲، ص۲۸۳.    
۲۳. حاجی خلیفه، مصطفى بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۸۸.    
۲۴. كحاله، عمر رضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۲۲۹.
۲۵. ابن‌قتيبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ص۳۲۹.    
۲۶. زرکلی، خيرالدين بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۳۰۹.    
۲۷. مرزبانی، محمد بن عمران، الموشح، ص۱۲۰.    
۲۸. اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۹، ص۱۳۶.
۲۹. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۳۹۱.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۱۴، برگرفته از مقاله «ابوخراشه خفاف بن عمیر سلمی».



جعبه ابزار