ابوسعید بختیشوع
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عبیداللّه بن جبرئیل بختیشوع (م حدود
۴۵۰ هـ.ق) پزشک برجسته و از خاندان مشهور بختیشوع در سده پنجم (هجری قمری) بود.
وی از عالمان مسیحی و از دوستان نزدیک ابن بطلان بود و مدتی در
میافارقین اقامت داشت.
از او آثار فراوانی در پزشکی به جای مانده که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از
مناقب الاطباء،
التواصل الی حفظ التناسل،
طبائع الحیوان و
الروضة الطبیه.
وی در تاریخ، فلسفه طبیعی و اخلاق پزشکی نیز آثاری نگاشته است.
سرانجام به
بغداد رفت و در حدود سال ۴۵۰ (هجری قمری) درگذشت.
ابوسعید عبیداللّه بن جبرئیل بن عبیداللّه بختیشوع بغدادی را
ابن بختیشوع نیز گفته‌اند.
ابوسعید از عالمان مسیحی و پزشکی ماهر و مشهور بود.
او با ابن بطلان (پزشک معروف) دوستی و معاشرت داشت و در میافارقین می‌زیست.
آن‌گاه به بغداد رفت و مقیم شد.
ابن بختیشوع به دلیل مهارت و علاقه، آثار متعددی در علم پرشکی نگاشت که عبارتند از:
• مناقب الاطباء؛ که در سال ۴۲۳ (هجری قمری) نوشت.
• التواصل الی حفظ التناسل؛ که در سال ۴۴۱ (هجری قمری) به اتمام رساند.
• مقالة فی الاختلاف بین الالبان؛ که در سال ۴۴۷ (هجری قمری) برای برخی دوستانش نوشت.
• طبائع الحیوان و خواصها و منافع اعضائها؛ که آن را برای
امیر نصیرالدوله نگاشت.
• الروضة الطبیه؛
• بیان وجوب حرکة النفس؛
• نوادر المسائل مقتضبة من علم الاوائل؛
• تذکرة الحاضر و زاد المسافر؛
• الخاص فی علم الخواص؛
• رسالة الی ابی‌طاهر بن عبداللّه لباقی؛
• اختلاف المورخین فی التاریخ؛
• رساله‌ای در تاریخ جالینوس؛ که آن‌را به درخواست دیگران نوشت.
• عقد الجمان فی طبائع الانسان و الحیوان؛
• رساله در باب طهارت و وجوب آن.
ابوسعید در حدود ۴۵۰ (هجری قمری) در بغداد درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «عبیداللّه بن جبرئیل بختیشوع»، ج۳، ص۲۲۶.
