اجماع حدسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اجماع حدسی،
حدس رأی معصوم (علیه‌السلام) به سبب اتفاق نظر فقها می باشد.
اجماع حدسی به این معنا است که از راه تحصیل اتفاق علما در یک مسئله، نظر و
رأی امام (علیه‌السلام) حدس زده شود؛ به این صورت که همیشه بین اتفاق مرئوسین بر امری و رضایت رئیس آن‌ها نسبت به آن امر، ملازمه عادی وجود دارد؛ البته این ملازمه در زمانی است که اتفاق آن‌ها ناشی از یک نوع
تبانی و هماهنگی قبلی نباشد.
در کتاب «
فوائد الاصول » آمده است:«و قیل ان المدرک فی حجیته هو الحدس برأیه (علیه‌السلام) و رضاه بما اجمع علیه، للملازمة العادیة بین اتفاق المرئوسین المنقادین علی شیء و بین رضا الرئیس بذلک الشیء و یحکی ذلک عن بعض المتقدمین».
بنابراین تقریب، هم چنان‌که دیدگاه‌های «
شافعی » و «
ابوحنیفه » را می‌توان از نظریات شاگردانشان کشف کرد،
اجماع و اتفاق
علمای شیعه نیز آشکار کننده
قول امام (علیه‌السلام) است. از ویژگی‌های این اجماع، ضرورت احراز اتفاق همه فقها در همه اعصار است، زیرا از اتفاق فقهای یک عصر نمی‌توان به رأی امام (علیه‌السلام) رسید.
«
شیخ انصاری در «
رسائل »،
محقق قمی در « قوانین» و
حاج آقارضا همدانی «در
مصباح الفقیه، طریقه حدس را پذیرفته‌اند و
صاحب فصول » این طریقه را به معظم محققین نسبت داده است.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «اجماع حدسی».
