• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اجماع سکوتی2

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اجماع سکوتی به ادعای اجماع به سبب اظهار نظر بعضی از مجتهدان و سکوت دیگران اطلاق می‌شود.



اجماع سکوتی، مقابل اجماع صریح می‌باشد و به این معنا است که بعضی از مجتهدان یک عصر - به خصوص مجتهدان معروف - در مورد یک مسئله نظر بدهند و مجتهدان دیگر بعد از شنیدن آن نظر، در مقابل آن ساکت باشند و آن را انکار ننمایند.


اصولیون شیعه ، متعرض این اجماع نشده‌اند، ولی ظاهراً چنین اجماعی در نزد آنان حجت نیست، زیرا با سکوت، نمی‌توان قولی را به کسی نسبت داد و در اجماع سکوتی اتفاق و اجماع علما محرز نیست.


حجیت این اجماع، در نزد اهل سنت نیز مورد اختلاف است؛ مالکیه و شافعیه اجماع سکوتی را معتبر نمی‌دانند، ولی حنفیه و حنابله آن را یکی از مصادیق اجماع دانسته و به حجیت قطعی آن حکم می‌دهند.
[۲] جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ص۲۰۰-۱۹۹.
[۳] خضری، محمد، اصول الفقه، ص۳۱۶.
[۴] زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج۱، ص۵۵۲.
[۵] زحیلی، وهبه، الوجیز فی اصول الفقه، ص (۵۲-۵۰).
[۶] مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۲۲۷.
[۷] بحرالعلوم، محمد، الاجتهاد اصوله و احکامه، ص۷۶.
[۸] غزالی، محمد بن محمد، المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت)، ج۲، ص۲۴۶.
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۲۰۲.
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۲۱۳.
[۱۱] ابو زهره، محمد، اصول الفقه، ص۱۹۲.



۱. طباطبایی حکیم، محمد تقی، الاصول العامة للفقه المقارن، ص۲۷۳.    
۲. جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ص۲۰۰-۱۹۹.
۳. خضری، محمد، اصول الفقه، ص۳۱۶.
۴. زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج۱، ص۵۵۲.
۵. زحیلی، وهبه، الوجیز فی اصول الفقه، ص (۵۲-۵۰).
۶. مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۲۲۷.
۷. بحرالعلوم، محمد، الاجتهاد اصوله و احکامه، ص۷۶.
۸. غزالی، محمد بن محمد، المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت)، ج۲، ص۲۴۶.
۹. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۲۰۲.
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۲۱۳.
۱۱. ابو زهره، محمد، اصول الفقه، ص۱۹۲.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «اجماع سکوتی».



جعبه ابزار