احادیث تفسیری سوره قریش
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احادیث تفسیری سوره قریش، از مباحث مرتبط به
احادیث تفسیری اهل بیت (علیهم‌السّلام) می‌باشد. مفهوم کلی
سوره قریش یادآوری نعمت‌های الهی، برای انگیزش حس سپاسگزاری و پرستش است. در احادیث تفسیری اهل بیت از سوره قریش، به تأثیرات ظهور
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی
قریش اشاره شده است. این احادیث نشان می‌دهند که ظهور پیامبر و تحقق
حج به عنوان یک عمل عبادی، امنیت و رفاه را برای قریشیان به ارمغان آورده و نشان‌دهنده تأثیر عمیق
دین بر جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم است.
(الَّذِی اَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَ آمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ) همان [
خدایی] که در گرسنگی غذایشان داد و از بیم [
دشمن] آسوده خاطرشان کرد.
•
«علیّ‌بن‌ابراهیم: نَزَلَتْ فِی قُرَیْشٍ لِاَنَّهُ کَانَ مَعَاشُهُمْ مِنَ الرِّحْلَتَیْنِ رِحْلَةٍ فِی الشِّتَاءِ اِلَی الْیَمَنِ وَ رِحْلَهًٍْ فِی الصَّیْفِ اِلَی الشَّامِ وَ کَانُوا یَحْمِلُونَ مِنْ مَکَّهًَْ الْاُدْمَ وَ اللِّبَاسَ وَ مَا یَقَعُ مِنْ نَاحِیَهًِْ الْبَحْرِ مِنَ الْفُلْفُلِ وَ غَیْرِهِ فَیَشْتَرُونَ بِالشَّامِ الثِّیَابَ و الدَّرْمَکَ وَ الْحُبُوبَ وَ کَانُوا یَتَاَلَّفُونَ فِی طَرِیقِهِمْ وَ یُثْبِتُونَ فِی الْخُرُوجِ فِی کُلِّ خُرْجَهًٍْ رَئِیساً مِنْ رُؤَسَاءِ قُرَیْشٍ وَ کَانَ مَعَاشُهُمْ مِنْ ذَلِکَ فَلَمَّا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیَّهُ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اسْتَغْنَوْا عَنْ ذَلِکَ لِاَنَّ النَّاسَ وَفَدُوا عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وَ حُجُّوا اِلَی الْبَیْتِ، فَقَالَ اللَّهُ: (فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ • الَّذِی اَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ) فَلَا یَحْتَاجُونَ اَنْ یَذْهَبُوا اِلَی الشَّامِ (وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ) یَعْنِی خَوْفَ الطَّرِیق.»علیّ بن ابراهیم گوید: این سوره درباره
قریش نازل شد؛ چرا که قریشیان از راه دو سفر، زندگی خود را می‌گذراندند: سفرهای زمستانه به
یمن و سفری در تابستان به
شام. ایشان از
مکّه، پوست و خشکبار و کالاهایی همچون فلفل و... که از راه دریا آورده می‌شد، بار می‌گرفتند و در شام، جامه و آرد سفید و حبوبات می‌خریدند. آنها در راه به یکدیگر می‌پیوستند و برای هر سفری که خارج می‌شدند، یکی از بزرگان قریش را رئیس خود می‌کردند و از این راه زندگی می‌گذراندند. چون خداوند رسول خود (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را برانگیخت، آنان از این کار بی‌نیاز شدند؛ چرا که مردم گرد
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جمع می‌شدند و
حجّ کعبه به‌جا می‌آوردند، از این‌رو خداوند فرمود:
(فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ • الَّذِی اَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ) و دیگر نیاز ندارند که به شام بروند و
(وَ آمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ) یعنی ترس از راه.
• مراد خانی، کاظم، بحار الانوار فی تفسیر الماثور للقرآن.
