• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن محمد اسفراینی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


احمد بن محمد اسفراینی (۳۴۴-۴۰۶ق) از فقها،محدثان و مدرسان شافعی مذهب در قرن چهارم و پنجم بود. ایشان در مسجد عبدالله بن مبارک بغداد به تدریس فقه مشغول بود که شمار شاگردان ایشان را تا هفت صد نفر بیان نموده‌اند


ابوحامد احمد بن محمد بن احمد اسفراینی معروف به ابن ابی طاهر از علمای شافعی قرن چهارم و پنجم هجری بود.
[۱] أعلام زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۱۱.    
در سال ۳۴۴ق در اسفراین به دنیا آمد. برخی او را مجهول النسب دانسته‌اند و در این مسئله که بنده بوده یا آزاد نیز تشکیک کرده‌اند.
[۲] عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ج۱، ص۳۷۳.    


ابن ابی طاهر در سال ۳۶۴ق به بغداد رفت و نزد ابن مرزبان به آموختن فقه شافعی پرداخت. پس از مرگ ابن مرزبان در ملازمت ابوالقاسم عبداللّه لعزیز بن عبداللّه دارکی (م ۳۷۵ق) درآمد و به علم آموزی ادامه داد.
[۳] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۳۲.    
ابراهیم بن محمد بن عبدک شعرانی استاد دیگر اوست.
[۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۳۲.    


ابن عماد سفر ابوحامد اسفراینی را به بغداد در سن کودکی دانسته و اضافه می‌کند در هفده سالگی فتوا می‌داد.
[۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷.    
او از محدثان و مدرسان نامدار زمان خود بود. در سال ۳۷۰ق در مسجد عبداللّه بن مبارک بغداد شروع به تدریس فقه کرد.
[۶] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۳۲.    
شمار حاضران در جلسات درس او را سیصد تا هفتصد نفر از مخالف و موافق گفته‌اند.
[۷] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۲۲۶.    
[۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷.    
[۹] فیروزاباذی الشیرازی، ابواسحاق، طبقات الفقهاء، ص۱۲۴.    
اسفراینی در سال ۳۹۸ق در فتنه حنبلیان بغداد که در جریان آن به خانه شیخ طوسی حمله شد، از بغداد خارج شده و به دارالقطن رفت و پس از آرامش نسبی شهر به آنجا بازگشت.
[۱۰] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۱۱۳.
[۱۱] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۸۷.    


از جمله شاگردان احمد بن محمد اسفراینی می‌توان به هبه اللّه بن حسن لالکایی رازی (م ۴۱۸ق)، زهیر بن حسین جذامی، محمد بن اسماعیل طوسی (م ۴۵۹ق)،
[۱۲] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۷۰۴.    
[۱۳] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۸۷.    
[۱۴] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۲۱۳.    
احمد بن محمد امنکدری (م ۴۴۲ق)، عبیداللّه بن احمد حرانی،
[۱۵] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۲۰.    
ابوسعد همدانی صفار(م ۴۶۱ق)
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۵۰۸.    
و بسیاری دیگر اشاره کرد.

ابن ابی طاهر اسفراینی در سال ۴۰۶ درگذشت و در خانه اش به خاک سپرده شد، اما در سال ۴۱۰ق به مقبره باب حرب منتقل گشت.
[۱۷] اسنوی، عبدالرحیم بن حسن، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۵۸.




۱. ↑ أعلام زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۱۱.    
۲. ↑ عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ج۱، ص۳۷۳.    
۳. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۳۲.    
۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۳۲.    
۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷.    
۶. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۳۲.    
۷. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۲۲۶.    
۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷.    
۹. ↑ فیروزاباذی الشیرازی، ابواسحاق، طبقات الفقهاء، ص۱۲۴.    
۱۰. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۱۱۳.
۱۱. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۸۷.    
۱۲. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۷۰۴.    
۱۳. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۸۷.    
۱۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۲۱۳.    
۱۵. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۲۰.    
۱۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۵۰۸.    
۱۷. ↑ اسنوی، عبدالرحیم بن حسن، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۵۸.
۱۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷.    
۱۹. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۷۳.    
۲۰. ↑ مبرد، محمد بن یزید، الکامل، ج۹، ص۲۶۲.
۲۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۱۷۸.    
۲۲. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۲ ۳.    
۲۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۲۳۳.    
۲۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۱۹۳.    
۲۵. ↑ القفطی، جمال الدین، انباه الرواة، ج۲، ص۶۹.    
۲۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۲۱.    
۲۷. ↑ تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۶۵.
۲۸. ↑ بابانی بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۷۱.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد اسفراینی»، ج۳، ص۴۸.


رده‌های این صفحه : شخصیت های قرن4(قمری) | شخصیت های قرن5(قمری) | فقیهان شافعی مذهب | مؤلفان قرن4(قمری) | مؤلفان قرن5(قمری) | محدثان قرن4(قمری) | محدثان قرن4(قمری)
جعبه ابزار