• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اختلاف قرائات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



یکی از مباحث مهم در قرائت‌ها، اختلاف آن‌ها است، اختلاف قرائات، اختلاف در قرائت قاریان صاحب قرائت ویژه را می‌گویند.



یکی از مباحث مهم در قرائت‌ها، اختلاف آن‌ها است که از آن به تناقض و تعارض قرائت‌ها نیز یاد می‌شود. قرآن مجید فقط به یک طریق و یک قرائت از جانب پروردگار بر پیامبراسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نازل شده است؛ ولی پس از نزول آن، قرائت‌های گوناگونی پدید آمد. سبب اختلاف قرائت‌ها، در علوم قرآن بررسی شده است.


اختلاف قرائات گاهی در حکم فقهی تاثیرگذار است. برخی از این موارد که در آثار علوم قرآنی ذکر شده چنین است:
۱. نقض (باطل شدن) یا عدم نقض وضوی ملموس (علاوه بر نقض وضوی لامس که قدر متیقن از مدلول آیه است) بنابر اختلاف قرائت در: "لمستم" و "لامستم" (در آیه ۴۳ سوره نساء)
۲. جواز وطی حائض به محض انقطاع دم یا مشروط بودن به غسل بعد از انقطاع، بنابر اختلاف قرائت در: "حتی یطهرن" (در آیه ۲۲۲ سوره بقره)
۳. وجوب یا عدم وجوب سجده هنگام تلاوت یا استماع آیه ۲۵ سوره نمل : (الا یسجدوا لله الذی یخرج الخبء فی السماوات والارض ویعلم ما تخفون وما تعلنون) بنابر اختلاف قرائت در تشدید یا تخفیف لام در: "الا".


اختلاف در صحت و جواز تبعیت از قرائت‌های مختلف:یکی از محورهای بحث اختلاف قرائات، صحت و جواز تبعیت از قرائت‌های مختلف است. دیدگاه‌ها در این بحث مبتنی بر انظار در تعریف و ضوابط و احکام قرائات شاذ است، و در حقیقت، به منزله صغریات و مصادیق آن احکام کلی هستند. از این رو، برخی از وجوه در موارد اختلاف قرائات، صحیح و قرائت به آن وجوه هم جایز شمرده شده است. بخشی دیگر، صحیح اما قرائت به آن، غیر جایز دانسته می‌شود، و بخش سوم، غیر صحیح و غیر جایز اعلام می‌شود.


اسباب اختلاف قرائات؛ وجوه اختلاف قرائات.
[۵] معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۲، ص۱۰۳.
[۶] حجتی، محمد باقر، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۲۶۶.



۱. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۲۲۲.    
۳. نمل/سوره۲۷، آیه۲۵.    
۴. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۳۲۶.    
۵. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۲، ص۱۰۳.
۶. حجتی، محمد باقر، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۲۶۶.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اختلاف قرائات».    



جعبه ابزار