ادب الطبیب (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«ادب الطبیب»، به
زبان عربی ، نوشته
اسحاق بن علی رهاوی و درباره
اخلاق پزشکی است.
مؤلف در مقدمه، ضرورت تدوین این کتاب و انگیزه خویش را چنین
تبیین می‌کند: «ان اناسا من الاطباء... حین جهلوا اصول صناعة الطب و فاتهم درک فروعها و قصروا من تامل الصواب فی طرقها خرجوا الی الحیل و التلبیس حتی افسدوا محاسنها و اساؤوا سمعة اهلها... و قد تکلفت جمع ما قدرت علیه من الآداب التی ینبغی للطبیب ان یؤدب بها نفسه و الاخلاق المحمودة التی ینبغی ان یقوم بها طبعه.
این کتاب در دو مقاله تدوین شده است که این دو، روی هم رفته دارای ۲۰ باب می‌باشند (مقاله اول، دارای ۷ و مقاله دوم، مشتمل بر ۱۳ باب است).
در مقاله اول، توصیه‌هایی است به پزشکان. رهاوی در این مقاله آدابی را ذکر می‌کند که پزشک باید آنها را در طبابت و مواجهه با بیماران و مریضان رعایت کند.
در مقاله دوم، وی توصیه‌هایی به بیماران می‌کند. توصیه‌های او به بیماران اولا در باره این است که دستورات پزشکان را خوب عمل کنند، ثانیا در باره نحوه برخورد او با پزشکان و پرستاران است.
توجه به اخلاق در حوزه علوم پزشکی از اهمیت دوچندان برخوردار است؛ چرا که در کنار تیمار بیماران و تجویز دارو برای آنان، اخلاق نیکو و تعهد، نقش مؤثری در بهبودی
بیمار ایفاء می‌کند.
علاوه بر این،
طبیب خود باید به صفاتی آراسته باشد تا سنجیده و درست عمل کند، از جمله اعتقاد به عالم ماوراءالطبیعه داشتن و اینکه در ماورای این دارو و درمان‌ها، خداوندی است که این تدبیرها به
اذن او ثمربخش خواهد بود.
از سوی سوم، بیماران هنگام مراجعه به پزشکان و در هنگام بیماری می‌بایست آدابی را رعایت کند، آدابی در برخورد با بیماری، آدابی در برخورد با
پزشک و
پرستار و آدابی در برخورد با اطرافیان.
رهاوی در کتاب «ادب الطبیب» به همه این مسائل به خوبی پرداخته و اثری سودمند و ماندگار در این زمینه از خود به جای گذاشته است.
کتاب «ادب الطبیب» به اهتمام دکتر کمال سامرائی و دکتر داوود سلمان علی بر اساس تنها نسخه خطی موجود از این کتاب، تصحیح و تحقیق شده است.
محققین این کتاب در ابتدا مقدمه‌ای پیرامون زندگی مؤلف و کتاب «ادب الطبیب» و شیوه تصحیح این اثر نگاشته‌اند و پس از تصحیح و تحقیق متن کتاب، فهرست
اعلام و فهرست مصطلحات پزشکی‌ای را که در متن کتاب آمده، تدوین و تنظیم نموده‌اند.
پاورقی‌های این
اثر ، گاه به تحریفات نسخه خطی اشاره دارد و گاه به نکاتی افزون بر متن- همانند شرح حال پزشکانی که نام آنها در متن آمده، شرح لغات و مصطلحات- اختصاص دارد.
این اثر، در
سال ۱۹۹۲ م، در ۲۱۸ صفحه، چاپ و منتشر شده است.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
