استعلا خانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استعلا اظهار بزرگی در مقام طلب چیزی است.
استعلا به معنای اظهار علو و بزرگی در مقام طلب چیزی با بلند کردن صدا و یا حالت بزرگی به خود گرفتن می‌باشد؛ به بیان دیگر، استعلا، مقابل
علو (بزرگی و رفعت مقام واقعی) می‌باشد و به حالتی گفته می‌شود که شخص هنگام امر کردن و
طلب چیزی، به خود می‌گیرد و از موضع بالا و برتر با
مأمور سخن می‌گوید، حتی اگر در واقع، مقام مأمور بالاتر از مقام او باشد؛ بنابراین شخص مستعلی، ممکن است در واقع نیز عالی رتبه باشد و ممکن است دارای مقام عالی نباشد.
اصولی‌ها در این مسئله که آیا در ماده امر به معنای طلب، علو و استعلا معتبر است یا نه، اختلاف دارند:
۱. گروهی، مانند مرحوم «
آخوند خراسانی »، وجود علو را به تنهایی شرط می‌دانند، هر چند که شخص عالی در مقام طلب،
تواضع نماید؛
۲. برخی، مانند مرحوم «
امام خمینی »، وجود علو و استعلا، هر دو، را شرط می‌دانند؛
۳. بعضی، وجود استعلا را به تنهایی کافی می‌دانند؛
۴. برخی دیگر، مانند مرحوم «
بروجردی »، وجود هیچ یک را شرط نمی‌دانند؛
۵. عده‌ای، وجود یکی از آن دو را کافی می‌دانند.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «استعلا».
