اصحاب صفّه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
گروهى از ياران
پیامبر كه به سايبانى در
مسجد پيامبر منسوب‌اند رااَصحاب صُفَّه گویند.
برخى از ياران
پیامبر اسلام(ص) را به صفّه
مسجد نبوی نسبت داده‌اند و اين گروه را «اصحاب صفّه»، «
اهل‌الصفّه» يا «ا
هل المَظَلّه» خوانده‌اند.
صفّه اصطلاحى است كه بر نوعى خاص از معمارى در
یثرب عهد پيامبر اطلاق مى‌شود،مفهوم صفّه را به بنايى شبيه
سقیفه تعريف كرده‌اند.
با‌توجه به تعاريف لغت‌شناسان، صفّه سايبان
خنک ى در
تابستان هاى گرم و محل تجمع، پذيرايى يا استراحت افراد بوده‌است.
با تغيير
قبله از سمت
شمال به
جنوب (سال دوم هجرى،) بخشى از قسمت مسقف شمال مسجد نبوى صفّه نام گرفت.
به همين دليل بعدها صفّه را انتهاى مسجد‌دانسته‌اند.
صفّه در
مسجد نبوی كاربردى ثابت و محدود نداشت و به عنوان مهمانپذير، مسكن دائم يا موقت، محل آموزش يا
عبادت و... مورد استفاده قرار مى‌گرفت; اما در يك نگاه كلى صفّه با پديده
مهاجرت پيوندى مستقيم دارد
«اهل» معمولا به ساكنان گفته مى‌شود،درحالى‌كه «
اصحاب» به معناى معاشران است.
در نتيجه به
مهاجران صفّه‌نشين «
اهل صفّه» گفته مى‌شد،نخستين ساكنان صفّه،فرودستان
مهاجر از
مکه، چون
بلال‌بن‌رباح،
خباب بن‌الارت،
صهیب بن‌سنان،
ابن مسعود،
مقداد و
عمار یاسر بوده‌اند و
انصار يانى كه به رغم برخوردارى از دارايى و خانه و كاشانه به صفّه مى‌رفتند اصحاب صفّه نام داشتند.
از معروف‌ترين انصاريان صفّه مى‌توان به
جابر‌بن‌عبدالله انصاری،
ابوسعید خدری و
حنظله غسیل الملائکه اشاره كرد.
مورخان و
راویان هر جا كه از عنوان «اهل صفّه» ياد كرده‌اند، فقر و وضعيت أسف بار معيشتى جمعى از آنها را گزارش كرده و آنان را تهيدستان جامعه نبوى تصور كرده‌اند
پیامبر قبل از هر چيز ساكنان صفّه و عموم تهيدستان را از گدايى منع كرده بود.
آيه ۲۷۳ بقره/۲ در همين زمينه نازل شده است. خداوند در اين
آیه از
مؤمن ان مى‌خواهد تا در كمك كردن كوتاهى نكنند و گمان نكنند كسى كه درخواست نمى‌كند نيازمند نيست: «...يَحسَبُهُمُ الجاهِلُ اَغنِياءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعرِفُهُم بِسِيمـهُم لايَسـَلونَ النّاسَ اِلحافـًا وما تُنفِقوا مِن خَير فَاِنَّ اللّهَ بِهِ عَليم= هركس نداند، آنها را بر اثر خويشتن‌دارى، توانگر مى‌شمارد. آنان را به وسيله سيمايشان مى‌شناسى. از مردم به اصرار چيزى نمى‌خواهند و هر مالى كه ببخشيد خداوند بدان آگاه است».
سایت دانشنامه موضوعی قرآن
