اصل حکم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصل حاکم به اصل عملیِ رافعِ اصل دیگر، از طریق توسعه یا تضییق
موضوع یا
حکم آن اطلاق میشود.
اصل حاکم، مقابل
اصل محکوم میباشد و آن، اصلی از
اصول عملی است که در
تعارض با اصل دیگر بر آن حکومت دارد؛ یعنی ناظر به موضوع یا متعلق یا حکم آن بوده و آن را توسعه داده یا تضییق میکند؛ برای مثال، در جایی که
استصحاب با اصول عملی دیگر مانند برائت و
اصالت طهارت تعارض پیدا میکند، بر آنها حاکم میباشد، زیرا اصل استصحاب دامنه
یقین را گسترش میدهد و یقین تعبدی را نیز در مصادیق یقین داخل مینماید و با بودن یقین تعبدی، دیگر
اصل برائت جاری نمیگردد.
بعضی از
اصولیون ، رابطه استصحاب با اصل برائت را از نوع ورود میدانند.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «اصل حکم».