الحاشیة علی من لا یحضره الفقیه (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
این اثر حاشیه‌ای مهم و مختصر بر کتاب من لا یحضره الفقیه، که از کتب اربعه
شیعیان است، می‌باشد.
شیخ بهاءالدین ابو الفضائل محمد بن حسین بن عبد الصمد بن محمد بن علی بن حسن بن محمد بن صالح حارثی همدانی عاملی جبعی (شیخ بهائی) است.
کتاب من لا یحضره الفقیه یکی از چهار کتاب جامع حدیثی معتبر شیعی است که شیخ ابو جعفر بن بابویه قمی معروف به
صدوق (متوفی ۳۸۱ ه. ق) تالیف نموده است.
اهمیت این کتاب تا حدی است که عده‌ای از علماء همچون والد شیخ طریحی و... آنرا به خط خود نوشته‌اند.
حاشیه فقهی مختصر و در عین حال بسیار با اهمیت است که
تحقیقات بسیاز خوبی را در بر دارد.
این حاشیه از اول
فقه تا احکام منزوحات بئر از کتاب
طهارت تا ص۲۱ جلد اول من لا یحضره الفقیه در اوست.
شیخ آقا بزرگ تهرانی در بعضی نوشته‌های خود از این حاشیه به شرح تعبیر کرده است.
نسخه‌های خطی که در
تحقیق این کتاب مورد استفاده قرار گرفته عبارتند از:
۱- تصویر نسخ خطی که در مرکز احیاء تراث اسلامی به شماره ۲۹۵، و شماره فهرست ۳۴۹/ ۱ نگهداری می‌شود. که اصل آن در کتابخانه آیت‌الله
مرعشی نجفی به شماره ۱۷۶۹ و شماره فهرست ۱۵۰/ ۵ موجود است. این نسخه خطی در ۴۲ صقحه بخط نسخ نوشته شده. صفحه حاوی ۲۱ سطر است و کاتب آن عبد اللطیف بن الحارث المنصوری در
نجف اشرف بوده است که با حرف ع به آن اشاره می‌شود و حرف رمز آن علیه‌السّلام می‌باشد.
۲- تصویر نسخه خطی که در مجموعه شماره ۷۴۶۶ کتاب دوم در کتابخانه آیت‌الله نجفی مرعشی در
قم محفوظ و در فهرست کتابخانه شماره ۲۶۵/ ۱۹ موجود است.
این نسخه به خط نسخ در ۳۰ صفحه نگاشته شده و تاریخ نگارش آن ۱۰۷۵ ه. ق در مشهد مقدس و توسط محمد حسین بن منصور سبزواری می‌باشد.
حرف رمز این نسخه (ش) می‌باشد.
۱- درج متن کتاب من لا یحضره الفقیه در بالای صفحه.
۲- استنساخ نسخه ع و عرضه آن بر نسخه اش و نوشته نص تلفیقی (از دو نسخه) متون بقدر وسع و امکان.
۳- درج آنجه فقط در یکی از دو نسخه موجود بوده بین پرانتز.
۴- اشاره به مواضع اختلاف بین دو نسخه در حاشیه.
۵- قرار دادن مطالب اضافه شده از منابع بین پرانتز.
۶- اعراب آیات شریفه طبق
قرآن کریم .
۷- ارجاع
احادیث شریفه به مصادرشان.
۸- ارجاع اقوال و فتاوای علما به تالیفاتشان.
نرم افزار مجموعه آثار شیخ صدوق، مرکز
تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
