الطب الجدید الکیمیائی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«الطب الجدید الکیمیائی»، به زبان عربی، تالیف صالح بن نصر الله، معروف به ابن سلوم حلبی، در باره
طب شیمیایی است.
در قرن شانزدهم میلادی، بسیاری از منابع طبی سنتی زیر سؤال رفت؛ مبانی‌ای که بقراط و جالینوس، پایه ریزی نموده بودند و در روزگار اسلامی، رشد کرده بود. نظریه اخلاط که مبنای طب سنتی بود، مورد مناقشه قرار گرفت و بالطبع روش‌های درمان بیماری‌ها نیز به شدت مورد انتقاد واقع شد. در جلوی این منتقدین سویسری براکلسوس قرار داشت.
ابن سلوم، در این دوران به قصد عرضه کردن این سخنان که در عالم پزشکی جدید به نظر می‌رسید، تصمیم گرفت دو کتاب را به عربی ترجمه کند: یکی، کتاب براکلسوس و دیگری، متعلق به شاگرد او اسفالد کروللیوس.
در مورد اصل کتاب براکلسوس و اینکه به چه زبانی بوده و ابن سلوم چگونه نظریات او را نقل می‌کند، چیزی نمی‌دانیم، اما درمورد کتاب کروللیوس این را می‌دانیم که ابن سلوم این اثر را از زبان لاتینی به عربی ترجمه نموده است.
کتاب، دارای دو بخش است:
بخش اول، مربوط به نگاشته براکلسوس است. این قسمت، دارای یک مقدمه و شش مقاله به ترتیب ۱۰ بابی، ۷ بابی، ۳ بابی، ۱۲ بابی، ۱۷ بابی و ۱ فصلی است. در آخر این بخش، مبحثی تحت عنوان «دراسة و تحلیل لما جاء فی کتاب ابن سلوم الحلبی عن الطب الجدید الکیمیائی» ذکر شده است.
قسمت دوم، مربوط به نگاشته کروللیوس است. این قسمت، مشتمل بر دو مقاله است که مقاله اول آن، ۸ فصل دارد و مقاله دوم، شامل عناوین متعدد می‌باشد.
در آخر این قسمت، مبحثی تحت عنوان «دراسة تحلیلیة للقسم الثانی من مخطوط ابن سلوم الحلبی (الکیمیاء الملکیة)» ذکر شده است.
مقاله اول از قسمت اول، در امور طبیعی، مقاله دوم، در باره اساس طب شیمیایی، مقاله سوم، در شناخت خواص اشیاء، مقاله چهارم، در باره امور مربوطه به داروسازی، مقاله پنجم، در باره کارهای عملی جزیی و مقاله ششم، مربوط به روغن‌ها است.
مقاله اول از قسمت دوم، پیرامون معالجه بیماری‌ها به بیان کلی و مقاله دوم، پیرامون معالجات جزئیه بیماری هاست.
نگاشته ابن سلوم در این باره را باید از قدیمی‌ترین نگاشته‌های طبی به سبک جدید دانست. ابن سلوم در این اثر به دقت به منابع طب کیمیایی (شیمیایی) مراجعه می‌کند و تقریر و گزارش دقیقی از آن به خواننده ارائه می‌دهد.
آنچه ابن سلوم در این اثر به عنوان تقریر از مبانی و جزئیات طب کیمیایی می‌نویسد، چیزی فراتر از یک شرح و توضیح صرف است، بلکه او در صدد توفیق و هماهنگی بین طب ارسطویی و طب کیمیایی است.
این اثر به اهتمام دکتر کمال شحاده و بر اساس نسخ خطی موجود در کتابخانه‌ها تصحیح و تحقیق شده است.
محقق این اثر- علاوه بر نگاشتن مقدمه‌ای در باره زندگی و آثار ابن سلوم و تصحیح متن- هر دو بخش کتاب را نقد و تحلیل کرده است.
این اثر، در سال ۱۴۱۷ قمری (۱۹۹۷ میلادی)، توسط معهد التراث العلمی العربی دانشگاه حلب، در ۳۷۶ صفحه، چاپ و منتشر شده است.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
